Posted: Sun Feb 22, 2009 7:10 am
Vũ Chấn (1921-2006)
(ban Kim Thư - bức ảnh chụp 1944 - từ trái qua phải: Đoàn Thọ, Lê Ngắt, Vũ Chấn, người ở sau là Đoàn An)
Gần đây tôi được nhận tin buồn rằng nhạc sĩ Vũ Chấn qua đời. Nền nhạc Việt mới bắt đầu thịnh hành từ cuối thập niên 1930, và yếu tố chính là do có những thanh niên thành thị học các đàn Tây và lò mò bắt đầu sáng tác những bài ca mới. Vũ Chấn là một trong những thanh niên ấy. Tôi làm quen với Vũ Chấn tại một buổi biểu diễn của Nguyễn Thuyết Phong ở San José cách đây mười mấy năm.
Ông lên lớn trong một gia đình gia giáo, như vậy cha của ông không cho ông theo nghề nhạc. Nhưng ông bị mê hoặc và cứ theo nghề nghiệp xướng ca vô loại ấy. Vũ Chấn sinh ngày 9 tháng 2 năm 1921 ở Cự Đà, tỉnh Hà Đông. Cùng thời với ban Myosotis của Thẩm Oánh, Dương Thiệu Tước và Vũ Khánh ông chơi với ban nhạc Arianas ở Hà Nội. Hai ban nhạc ấy chơi lúc khai trường Duvillier một năm nào đó (1939?). Ông Chấn nói rằng các ban nhạc lúc bấy giờ cũng ghen ghét nhau muốn cho rằng mình hơn người kia.
Năm 1943 ông trúng xổ số rồi đi vào Sài Gòn. Ông gặp ba thanh niên miền Bắc và lập ra một tiệm dạy đàn (ở 122 Rue Hamelin) và một ban nhạc. Theo Lê Thương ban nhạc có tên Kim Thư. Ban nhạc này gốm Vũ Chấn, Đoàn An, Lê Ngắt và Đoàn Thọ và có nhạc sĩ Đức Quỳnh hát cùng với mấy nữ ca sĩ gồm những cô đầu miền Bắc ở Sài Gòn.
Thời ấy Thần Điện Tử (tức Nguyễn Văn Cổn) viết bài "Đoàn nhạc sĩ trẻ tuổi" về ban nhạc của bốn người bạn này trong tạp chí Radio Indochine 1 Aout (tháng 8 ) 1944, trang 14. (Ông Cổn mới viết một bài về Phạm Duy đến chơi nhạc trên Đài phát thanh 3 tháng sau, lúc tháng 11 1944). Theo bài này: "Người đáng yêu trong bốn bạn, đó là Vũ Chấn. Chấn người cũng cao lớn, giỏi âm nhạc và tự chàng cũng đã đặt nhiều bản đàn rất hay."
Khi Cách mạng Tháng 8 bùng nổ Vũ Chấn vẫn có mặt ở Sài Gòn và được Lưu Hữu Phước cử làm trưởng một ban nhạc Thanh Niên Tiền Phong. Một thời gian sau ông và các bạn về miền Bắc. Đoàn An đi theo kháng chiến và bị chết khi Pháp tấn công Hải Phòng tháng 11 1946. Lê Ngắt đi Pháp ở. Vũ Chấn một thời gian đi Lào Cai cùng Quốc Dân Đảng chơi nhạc. Rồi ông về Hà Nội chơi nhạc trong ban nhạc Bảo Chính Đoàn ở Hà Nội. Từ năm 1954 đến 1963 ông chỉ huy một ban nhạc Bảo An địa phương ở miền Nam. Ông biết chơi các đàn ghi-ta mandoline, contrabass và kèn trombone. Năm 1989 Vũ Chấn sang Mỹ.
Dù không phải là nhạc sĩ sáng tác nổi tiếng Vũ Chấn đã sọan hơn 30 tác phẩm. Ông viết nhạc từ năm 1942 với bài "Đêm trăng." Tôi chỉ biết đến 5 tác phẩm được xuất bản là các bài "Quê tôi" (Nxb Á Châu, 1953), "Cô Tây đen" (Nxb An Phú, 1953), "Một tai nạn" (Tức "Cô Tây đen II" - Nxb An Phú 1954), "Lính ba gai" (Nxb An Phú, 1954), và "Lấy ai" (Nxb Trưng Vương, 1955). Ông sáng tác bài "Đánh giầy" (Nxb An Phú, 1955) cùng nhạc sĩ Hoàng Trọng. Theo Hoàng Trọng, Vũ Chấn viết nhạc "châm biếm." Không phải tất cả các bài hát của ông theo kiểu ấy, nhưng nói thế về bài nổi tiếng nhạc của ông là "Cô Tây đen" cũng được.
Cảm hứng của bài hát "Cô Tây đen" nằm ở bài thơ cùng tên của nhà thơ Tản Đà viết năm 1918. Cô Tây đen đối với Tản Đà là gái Việt lấy chồng người Ấn Độ. Thi sĩ "tiếc cho phận gái má đào / Tham đồng bạc trắng mới gán mình vào cái chú Tây đen." Với bài hát của Vũ Chấn sáng tác năm 1952 cô ấy là người vợ của lính châu Phi. Nhạc của ông rất gần với ngũ cung xứ Việt và ông cũng lấy ra mô-típ của nhạc chầu văn với lời ban đầu "Ơ rừng mái, rừng me". Vũ Chấn mô tả cảnh Hà Nội "tạm chiếm" với cô vợ của người Tây đen "tay xách ví đầm, tay giắt 'Bẹc-giê' (chó berger). Lúc bấy giờ có Mạnh Phát và Đức Quỳnh hat bài "Cô Tây đên." Thập niên 60 có băng "Số Dzách" với một cảnh hề với chủ đề "Cô Tây đen" sử dụng đến bài hát của Vũ Chấn với nhịp điệu habanera, và Văn Sơn hát theo nhịp rock kích động. Vũ Chấn bảo là không thích hát kiểu hài hước ấy. Nhưng đến thời ấy cô Tây đen này phải là người vợ hay bạn gái của một người lính Mỹ đen.
Vũ Chấn lặng lẽ mà đi ngày 6 tháng 11 năm 2006 ở Westminster, California. Chỉ có nhà thơ Nguyễn Đình Toàn viết một bài ngắn về ông trong báo Người Việt Daily (13 tháng 1 2007). Tôi nghĩ rằng trong nhạc sử có những người được lăng xê và có những người biết tự lăng xê. Vũ Chấn cũng khiêm tốn, vậy cũng khó biết nhiều về nhạc của ông, vậy ít người có điều kiện nghe nhạc của ông để đánh giá như thế nào. Nhưng nhất ông là một nhân vật đáng kể đến của một thời và tôi thấy rất hân hạnh đã được quen biết ông.
Jason Gibbs soạn 24 tháng 9 2007
---------------------------------------------------
(Jason Gibbs là một nhà nghiên cứu âm nhạc, hiện làm việc tại San Francisco Public Library. Từ năm 1993, anh đặc biệt say mê nghiên cứu văn hóa và âm nhạc Việt Nam. Anh có nhiều bài viết và khảo cứu thuyết trình tại các hội thảo nhạc dân tộc quốc tế cũng như ấn hành trong những tạp chí văn hóa cả bằng Anh ngữ lẫn Việt ngữ. Có thể nói Jason Gibbs là người có những khảo cứu và tài liệu đầy đủ nhất về nhạc Việt Nam từ thời tiền chiến đến nay. Ngoài khả năng nói, đọc, viết, hiểu Việt ngữ rất tinh tế, anh còn có một tâm hồn Việt Nam phong phú giúp anh chuyển dịch sang Anh ngữ rất tài hoa những bài thơ Tản Đà, thơ tiền chiến, lời các ca khúc nhạc tiền chiến....)
----------------------------
VŨ CHẤN
Nguyễn Ðình Toàn
Cách đây vài tháng, nhạc sĩ Nghiêm Phú Phi có tổ chức một buổi họp mặt tại lớp nhạc của ông ở đường Bolsa.
Nghiêm Phú Phi thường đứng ra làm công việc ấy mỗi khi có ai trong giới từ xa tới Cali, để anh em có dịp gặp lại nhau.
Buổi họp mặt vừa rồi là để mừng các nhạc sĩ Xuân Tiên ở Úc sang, hai nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và Thanh Sơn từ Việt Nam qua.
Vũ Chấn đã tự mình chạy xe lăn tới.
Ðã phải dùng xe lăn, tất nhiên ông không còn khỏe mạnh nữa.
Nhưng Vũ Chấn vẫn tươi cười, vui vẻ.
Và, đối với những người quen biết ông từ lâu, đã ba chục năm, bốn chục năm rồi, mới có dịp gặp lại, thấy ông vẫn “tếu” như hồi nào!
Ông cho biết, từ đầu đến chân ông, bây giờ toàn đồ giả.
Nghĩa là sao?
Tóc giả. Răng giả. Tim giả.
Tim giả?
Phải có máy chạy kèm.
Tim giả nhưng còn yêu thật được không?
Hết rồi. Tám mươi lăm rồi.
Ông ứng đối với mọi người và các câu đùa bỡn còn hết sức lanh lẹ và minh mẫn.
Không biết đối với các bạn bè thật sự thân thiết, gần gụi với ông, Vũ Chấn là người thế nào. Nhưng đối với những người chỉ biết ông qua giao tiếp bình thường, qua công việc hàng ngày, ông là một người, tuy lúc nào cũng có thể chọc cho người khác cười, nhưng lại rất nghiêm túc trong công việc. Khi còn cộng tác với các ban nhạc trên các đài phát thanh trước 75, trước 54 nữa, ông luôn đúng giờ giấc, không bắt người khác phải chờ đợi hay vì mình mà bị trễ công việc.
Về sáng tác, ông có khuynh hướng hài hước và đặc biệt, dù thông thạo nhạc lý Tây phương nhưng tất cả các sáng tác của ông đều mang đậm nét nhạc cổ truyền dân tộc. Nghe bất cứ một bài hát nào của ông, người ta cũng có thể nhận ra điều ấy một cách dễ dàng.
Một số ca khúc của Vũ Chấn từng được phổ biến trên các đài phát thanh ở trong nước trước và sau 1954, người ta còn nhớ được là các bản :
Cô Tây Ðen
Lính Ba Gai
Quê Tôi
Ðánh Giầy (ca khúc này hình như Vũ Chấn viết chung với Hoàng Trọng)
Tai Nạn Xe Máy Dầu
Vũ Chấn có còn viết thêm ca khúc nào nữa không, chỉ thân nhân ông biết. Vì đã lâu lắm, người ta không được nghe bất cứ một bài nào của ông, kể cả cũ lẫn mới.
Bài hát có tên Cô Tây Trắng, sau 1954, thỉnh thoảng người ta vẫn được nghe ở Sài Gòn là sáng tác của Ðức Quỳnh, không phải của Vũ Chấn. Bài này cho đến nay e cũng không có ai giữ được. Bản thu thanh lại càng ít hy vọng có.
Người ta nghĩ bài Cô Tây Trắng là của Vũ Chấn có lẽ vì liên tưởng đến bài Cô Tây Ðen vậy thôi.
Nhớ lại buổi gặp gỡ sau cùng mới đây, ngồi trên xe lăn, khi bắt tay từ giã mọi người, ông cười nói đại khái “không hẹn ngày gặp lại, có dịp còn tới được sẽ tới, tuổi này, không thể biết trước ngày mai thế nào”.
Không phải ngày mai mà hai tháng sau, ông mất.
Vũ Chấn mất chưa được môt ngày (hay hai ngày) người ta lại được tin ca sĩ Ngọc Giao bị đột quỵ (tim) qua đời.
Ngọc Giao là một trong những ca sĩ kỳ cựu của Ðài Phát Thanh Sài Gòn xưa, khi ấy còn được gọi là Ðài Vô Tuyến Quốc Gia. Trước 1954, nếu ai từng nghe đài này, hẳn còn nhớ đến nhiều giọng hát khác như Trọng Nghĩa, Văn Thiệt, Ngọc Hà, Ðỗ Tuấn...
Ðỗ Tuấn và Ðỗ Ðình Phương (guitarist) đều là em ruột Ngọc Giao. (Ðỗ Tuấn tức Giáo Sư Ðỗ Ðình Tuân, hiện là chủ nhà sách Văn Khoa trong khu Phước Lộc Thọ).
Không biết có bao nhiêu ca khúc của Vũ Chấn, bản in, bản chép tay, ghi âm, thân nhân của ông hay ai đó còn giữ được?
Riêng Ngọc Giao (hình như) không còn chút dấu vết nào về tiếng hát của ông.
Trường hợp Vũ Chấn, nếu mai ngày, có ai khám phá ra cái hay của nhạc ông, đem hát lại, sự việc có thể (gọi là) sửa chữa được đôi chút.
Trường hợp Ngọc Giao chắc là tuyệt vọng.
Ðời sống đôi khi làm người ta liên tưởng tới những ngọn đèn, những vì sao, lặng lẽ sáng, lặng lẽ tắt.
Sau đây là nguyên văn bài Cô Tây Ðen của Vũ Chấn, ghi theo một cuốn băng cassette, do Vân Sơn (ban AVT xưa) trình bày (tài liệu của Chu Van Le, Canada):
Ơ! Rừng mái rừng me
Cô mặc áo thắm cô che dù hồng
Tập tầm vông
Tay xách ví đầm dắt chó bẹc-giê
Ơ! Rừng mái rừng me
Cùng ông săng- đá cô xe chỉ đào
Ô! Ðẹp làm sao
Cô đi lượn phố cô vào đăng-xinh
Mặt phấn mồm son
Ðầu tóc bùm xum
Ðẹp! Cô đẹp chín nghìn
Hàng my cô cong
Tà áo cô bay, bay lượn như bướm xuân
Ơ! Rừng mái rừng me
Cô mặc áo thắm cô che dù hồng
Tình thấy hơi đồng
Cô lấy chồng Tây đen
Người ta lấy chồng cho bõ công má hồng
Cho bõ công tắm rửa bằng xà-phòng Ca-đum
Mà sao cô lại đem tấm thân ngọc
đứng bên ông tượng dồng
Nguyễn Ðình Toàn
January 13, 2007 (Người Việt Daily)
------------------------------------------
Ban AVT trình bày
Cô Tây Đen
Ban SốZách trình bày
Cô Tây Đen
(ban Kim Thư - bức ảnh chụp 1944 - từ trái qua phải: Đoàn Thọ, Lê Ngắt, Vũ Chấn, người ở sau là Đoàn An)
Gần đây tôi được nhận tin buồn rằng nhạc sĩ Vũ Chấn qua đời. Nền nhạc Việt mới bắt đầu thịnh hành từ cuối thập niên 1930, và yếu tố chính là do có những thanh niên thành thị học các đàn Tây và lò mò bắt đầu sáng tác những bài ca mới. Vũ Chấn là một trong những thanh niên ấy. Tôi làm quen với Vũ Chấn tại một buổi biểu diễn của Nguyễn Thuyết Phong ở San José cách đây mười mấy năm.
Ông lên lớn trong một gia đình gia giáo, như vậy cha của ông không cho ông theo nghề nhạc. Nhưng ông bị mê hoặc và cứ theo nghề nghiệp xướng ca vô loại ấy. Vũ Chấn sinh ngày 9 tháng 2 năm 1921 ở Cự Đà, tỉnh Hà Đông. Cùng thời với ban Myosotis của Thẩm Oánh, Dương Thiệu Tước và Vũ Khánh ông chơi với ban nhạc Arianas ở Hà Nội. Hai ban nhạc ấy chơi lúc khai trường Duvillier một năm nào đó (1939?). Ông Chấn nói rằng các ban nhạc lúc bấy giờ cũng ghen ghét nhau muốn cho rằng mình hơn người kia.
Năm 1943 ông trúng xổ số rồi đi vào Sài Gòn. Ông gặp ba thanh niên miền Bắc và lập ra một tiệm dạy đàn (ở 122 Rue Hamelin) và một ban nhạc. Theo Lê Thương ban nhạc có tên Kim Thư. Ban nhạc này gốm Vũ Chấn, Đoàn An, Lê Ngắt và Đoàn Thọ và có nhạc sĩ Đức Quỳnh hát cùng với mấy nữ ca sĩ gồm những cô đầu miền Bắc ở Sài Gòn.
Thời ấy Thần Điện Tử (tức Nguyễn Văn Cổn) viết bài "Đoàn nhạc sĩ trẻ tuổi" về ban nhạc của bốn người bạn này trong tạp chí Radio Indochine 1 Aout (tháng 8 ) 1944, trang 14. (Ông Cổn mới viết một bài về Phạm Duy đến chơi nhạc trên Đài phát thanh 3 tháng sau, lúc tháng 11 1944). Theo bài này: "Người đáng yêu trong bốn bạn, đó là Vũ Chấn. Chấn người cũng cao lớn, giỏi âm nhạc và tự chàng cũng đã đặt nhiều bản đàn rất hay."
Khi Cách mạng Tháng 8 bùng nổ Vũ Chấn vẫn có mặt ở Sài Gòn và được Lưu Hữu Phước cử làm trưởng một ban nhạc Thanh Niên Tiền Phong. Một thời gian sau ông và các bạn về miền Bắc. Đoàn An đi theo kháng chiến và bị chết khi Pháp tấn công Hải Phòng tháng 11 1946. Lê Ngắt đi Pháp ở. Vũ Chấn một thời gian đi Lào Cai cùng Quốc Dân Đảng chơi nhạc. Rồi ông về Hà Nội chơi nhạc trong ban nhạc Bảo Chính Đoàn ở Hà Nội. Từ năm 1954 đến 1963 ông chỉ huy một ban nhạc Bảo An địa phương ở miền Nam. Ông biết chơi các đàn ghi-ta mandoline, contrabass và kèn trombone. Năm 1989 Vũ Chấn sang Mỹ.
Dù không phải là nhạc sĩ sáng tác nổi tiếng Vũ Chấn đã sọan hơn 30 tác phẩm. Ông viết nhạc từ năm 1942 với bài "Đêm trăng." Tôi chỉ biết đến 5 tác phẩm được xuất bản là các bài "Quê tôi" (Nxb Á Châu, 1953), "Cô Tây đen" (Nxb An Phú, 1953), "Một tai nạn" (Tức "Cô Tây đen II" - Nxb An Phú 1954), "Lính ba gai" (Nxb An Phú, 1954), và "Lấy ai" (Nxb Trưng Vương, 1955). Ông sáng tác bài "Đánh giầy" (Nxb An Phú, 1955) cùng nhạc sĩ Hoàng Trọng. Theo Hoàng Trọng, Vũ Chấn viết nhạc "châm biếm." Không phải tất cả các bài hát của ông theo kiểu ấy, nhưng nói thế về bài nổi tiếng nhạc của ông là "Cô Tây đen" cũng được.
Cảm hứng của bài hát "Cô Tây đen" nằm ở bài thơ cùng tên của nhà thơ Tản Đà viết năm 1918. Cô Tây đen đối với Tản Đà là gái Việt lấy chồng người Ấn Độ. Thi sĩ "tiếc cho phận gái má đào / Tham đồng bạc trắng mới gán mình vào cái chú Tây đen." Với bài hát của Vũ Chấn sáng tác năm 1952 cô ấy là người vợ của lính châu Phi. Nhạc của ông rất gần với ngũ cung xứ Việt và ông cũng lấy ra mô-típ của nhạc chầu văn với lời ban đầu "Ơ rừng mái, rừng me". Vũ Chấn mô tả cảnh Hà Nội "tạm chiếm" với cô vợ của người Tây đen "tay xách ví đầm, tay giắt 'Bẹc-giê' (chó berger). Lúc bấy giờ có Mạnh Phát và Đức Quỳnh hat bài "Cô Tây đên." Thập niên 60 có băng "Số Dzách" với một cảnh hề với chủ đề "Cô Tây đen" sử dụng đến bài hát của Vũ Chấn với nhịp điệu habanera, và Văn Sơn hát theo nhịp rock kích động. Vũ Chấn bảo là không thích hát kiểu hài hước ấy. Nhưng đến thời ấy cô Tây đen này phải là người vợ hay bạn gái của một người lính Mỹ đen.
Vũ Chấn lặng lẽ mà đi ngày 6 tháng 11 năm 2006 ở Westminster, California. Chỉ có nhà thơ Nguyễn Đình Toàn viết một bài ngắn về ông trong báo Người Việt Daily (13 tháng 1 2007). Tôi nghĩ rằng trong nhạc sử có những người được lăng xê và có những người biết tự lăng xê. Vũ Chấn cũng khiêm tốn, vậy cũng khó biết nhiều về nhạc của ông, vậy ít người có điều kiện nghe nhạc của ông để đánh giá như thế nào. Nhưng nhất ông là một nhân vật đáng kể đến của một thời và tôi thấy rất hân hạnh đã được quen biết ông.
Jason Gibbs soạn 24 tháng 9 2007
---------------------------------------------------
(Jason Gibbs là một nhà nghiên cứu âm nhạc, hiện làm việc tại San Francisco Public Library. Từ năm 1993, anh đặc biệt say mê nghiên cứu văn hóa và âm nhạc Việt Nam. Anh có nhiều bài viết và khảo cứu thuyết trình tại các hội thảo nhạc dân tộc quốc tế cũng như ấn hành trong những tạp chí văn hóa cả bằng Anh ngữ lẫn Việt ngữ. Có thể nói Jason Gibbs là người có những khảo cứu và tài liệu đầy đủ nhất về nhạc Việt Nam từ thời tiền chiến đến nay. Ngoài khả năng nói, đọc, viết, hiểu Việt ngữ rất tinh tế, anh còn có một tâm hồn Việt Nam phong phú giúp anh chuyển dịch sang Anh ngữ rất tài hoa những bài thơ Tản Đà, thơ tiền chiến, lời các ca khúc nhạc tiền chiến....)
----------------------------
VŨ CHẤN
Nguyễn Ðình Toàn
Cách đây vài tháng, nhạc sĩ Nghiêm Phú Phi có tổ chức một buổi họp mặt tại lớp nhạc của ông ở đường Bolsa.
Nghiêm Phú Phi thường đứng ra làm công việc ấy mỗi khi có ai trong giới từ xa tới Cali, để anh em có dịp gặp lại nhau.
Buổi họp mặt vừa rồi là để mừng các nhạc sĩ Xuân Tiên ở Úc sang, hai nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và Thanh Sơn từ Việt Nam qua.
Vũ Chấn đã tự mình chạy xe lăn tới.
Ðã phải dùng xe lăn, tất nhiên ông không còn khỏe mạnh nữa.
Nhưng Vũ Chấn vẫn tươi cười, vui vẻ.
Và, đối với những người quen biết ông từ lâu, đã ba chục năm, bốn chục năm rồi, mới có dịp gặp lại, thấy ông vẫn “tếu” như hồi nào!
Ông cho biết, từ đầu đến chân ông, bây giờ toàn đồ giả.
Nghĩa là sao?
Tóc giả. Răng giả. Tim giả.
Tim giả?
Phải có máy chạy kèm.
Tim giả nhưng còn yêu thật được không?
Hết rồi. Tám mươi lăm rồi.
Ông ứng đối với mọi người và các câu đùa bỡn còn hết sức lanh lẹ và minh mẫn.
Không biết đối với các bạn bè thật sự thân thiết, gần gụi với ông, Vũ Chấn là người thế nào. Nhưng đối với những người chỉ biết ông qua giao tiếp bình thường, qua công việc hàng ngày, ông là một người, tuy lúc nào cũng có thể chọc cho người khác cười, nhưng lại rất nghiêm túc trong công việc. Khi còn cộng tác với các ban nhạc trên các đài phát thanh trước 75, trước 54 nữa, ông luôn đúng giờ giấc, không bắt người khác phải chờ đợi hay vì mình mà bị trễ công việc.
Về sáng tác, ông có khuynh hướng hài hước và đặc biệt, dù thông thạo nhạc lý Tây phương nhưng tất cả các sáng tác của ông đều mang đậm nét nhạc cổ truyền dân tộc. Nghe bất cứ một bài hát nào của ông, người ta cũng có thể nhận ra điều ấy một cách dễ dàng.
Một số ca khúc của Vũ Chấn từng được phổ biến trên các đài phát thanh ở trong nước trước và sau 1954, người ta còn nhớ được là các bản :
Cô Tây Ðen
Lính Ba Gai
Quê Tôi
Ðánh Giầy (ca khúc này hình như Vũ Chấn viết chung với Hoàng Trọng)
Tai Nạn Xe Máy Dầu
Vũ Chấn có còn viết thêm ca khúc nào nữa không, chỉ thân nhân ông biết. Vì đã lâu lắm, người ta không được nghe bất cứ một bài nào của ông, kể cả cũ lẫn mới.
Bài hát có tên Cô Tây Trắng, sau 1954, thỉnh thoảng người ta vẫn được nghe ở Sài Gòn là sáng tác của Ðức Quỳnh, không phải của Vũ Chấn. Bài này cho đến nay e cũng không có ai giữ được. Bản thu thanh lại càng ít hy vọng có.
Người ta nghĩ bài Cô Tây Trắng là của Vũ Chấn có lẽ vì liên tưởng đến bài Cô Tây Ðen vậy thôi.
Nhớ lại buổi gặp gỡ sau cùng mới đây, ngồi trên xe lăn, khi bắt tay từ giã mọi người, ông cười nói đại khái “không hẹn ngày gặp lại, có dịp còn tới được sẽ tới, tuổi này, không thể biết trước ngày mai thế nào”.
Không phải ngày mai mà hai tháng sau, ông mất.
Vũ Chấn mất chưa được môt ngày (hay hai ngày) người ta lại được tin ca sĩ Ngọc Giao bị đột quỵ (tim) qua đời.
Ngọc Giao là một trong những ca sĩ kỳ cựu của Ðài Phát Thanh Sài Gòn xưa, khi ấy còn được gọi là Ðài Vô Tuyến Quốc Gia. Trước 1954, nếu ai từng nghe đài này, hẳn còn nhớ đến nhiều giọng hát khác như Trọng Nghĩa, Văn Thiệt, Ngọc Hà, Ðỗ Tuấn...
Ðỗ Tuấn và Ðỗ Ðình Phương (guitarist) đều là em ruột Ngọc Giao. (Ðỗ Tuấn tức Giáo Sư Ðỗ Ðình Tuân, hiện là chủ nhà sách Văn Khoa trong khu Phước Lộc Thọ).
Không biết có bao nhiêu ca khúc của Vũ Chấn, bản in, bản chép tay, ghi âm, thân nhân của ông hay ai đó còn giữ được?
Riêng Ngọc Giao (hình như) không còn chút dấu vết nào về tiếng hát của ông.
Trường hợp Vũ Chấn, nếu mai ngày, có ai khám phá ra cái hay của nhạc ông, đem hát lại, sự việc có thể (gọi là) sửa chữa được đôi chút.
Trường hợp Ngọc Giao chắc là tuyệt vọng.
Ðời sống đôi khi làm người ta liên tưởng tới những ngọn đèn, những vì sao, lặng lẽ sáng, lặng lẽ tắt.
Sau đây là nguyên văn bài Cô Tây Ðen của Vũ Chấn, ghi theo một cuốn băng cassette, do Vân Sơn (ban AVT xưa) trình bày (tài liệu của Chu Van Le, Canada):
Ơ! Rừng mái rừng me
Cô mặc áo thắm cô che dù hồng
Tập tầm vông
Tay xách ví đầm dắt chó bẹc-giê
Ơ! Rừng mái rừng me
Cùng ông săng- đá cô xe chỉ đào
Ô! Ðẹp làm sao
Cô đi lượn phố cô vào đăng-xinh
Mặt phấn mồm son
Ðầu tóc bùm xum
Ðẹp! Cô đẹp chín nghìn
Hàng my cô cong
Tà áo cô bay, bay lượn như bướm xuân
Ơ! Rừng mái rừng me
Cô mặc áo thắm cô che dù hồng
Tình thấy hơi đồng
Cô lấy chồng Tây đen
Người ta lấy chồng cho bõ công má hồng
Cho bõ công tắm rửa bằng xà-phòng Ca-đum
Mà sao cô lại đem tấm thân ngọc
đứng bên ông tượng dồng
Nguyễn Ðình Toàn
January 13, 2007 (Người Việt Daily)
------------------------------------------
Ban AVT trình bày
Cô Tây Đen
Ban SốZách trình bày
Cô Tây Đen