Vịnh Cựu Kim Sơn sau 100 ngày
Giao Chỉ
SJ - 05.5.2017
San Jose Mercury News, tờ báo lâu đời và gần như duy nhất của San Jose đã có chương trình theo dõi 100 ngày của tân Tổng thống Donald Trump. Sau 25 ngày đầu tiên, tòa báo mời 25 độc giả vùng Vịnh Cựu Kim Sơn đóng góp ý kiến. Có nhiều sắc dân và quan điểm khác nhau; các đảng phái và đại diện nhiều tầng lớp xã hội. Rồi 50 ngày... rồi 75 ngày, báo tập trung đưa tin vào các số ra ngày Chủ nhật. Chúng tôi là một trong số 8 độc giả được mời đến tòa báo để tham dự cuộc tranh luận có thu hình vào kỳ chót vào dịp 100 ngày, trả lời câu hỏi và đưa thêm các ý kiến.
Một tuần lễ trước hạn kỳ 100 ngày, chúng tôi có mặt vào lúc 6 giờ chiều tại cao ốc của San Jose Mercury News trên đường số 4. Sau mục ăn uống vui vẻ, phần tranh luận bắt đầu khởi sự. Nhóm 8 vị quan khách chia ra như sau:
- Ba người Cộng Hoà, ba người Dân Chủ và 2 người không đáng phải.
- Một bà giáo sư gốc A Phú Hãn, Ông luật sư người Do Thái, Cô sinh viên gốc Mễ, Bà chủ tịch hội phụ nữ Da Đen. Một nhà tư bản Trung Hoa tích cực tham gia chiến dịch của Trump. Hai bà Mỹ Trắng hết sức nhiệt thành với tân Tổng thống và sau cùng chúng tôi là người ty nạn Việt Nam duy nhất nhân danh trưởng cơ quan dịch vụ di dân.
- Năm ông ký giả cùng với trưởng phòng biên tập ngồi làm khán giả. Bốn máy quay phim chung quanh. Một tay phóng viên rất trẻ mới từ TX về San Jose ngồi làm điều hợp. Cần câu thâu tiếng nói lơ lửng trên đầu...
Suốt 1 giờ 45 phút, phía đàn bà cãi hăng hơn đàn ông. Toàn là các lập luận chúng ta vẫn thường nghe trên báo và TV. Chẳng có gì mới lạ. Tuy nhiên khi chấm dứt, không khí hòa giải hết sức tốt đẹp. Tưởng như mọi người vừa đóng kịch. Nếu quý vị muốn biết chúng tôi nói những gì, xin coi phần Anh ngữ bên dưới.
Cá nhân tôi nhận xét rằng ngay khi tân Tổng thống đọc diễn văn khai mạc đã lên án cả 4 ông cựu Tổng thống của cả hai Đảng mà không có ai đứng lên bỏ ra về thì cũng phải khen là quá sức chịu đựng.
Ông Trump đã dùng thế võ anh chị đàn áp những chính trị gia lịch sự.
Một câu hỏi được nêu ra là Tổng thống thực sự quan tâm đến chuyện gì? Tôi đã xin phép trả lời rằng tân Tổng thống của chúng ta không hề yêu nước, không hề yêu dân dù là Cộng Hòa hay Dân Chủ. Ông chỉ yêu chính mình. He love himself.
Nhà báo cũng hỏi rằng nếu tôi không đồng ý với con người và hành động của ông Trump từ ngày 0 thì 100 ngày sau có thay đổi ý kiến không? Xin trả lời rằng dù sao tân Tổng thống đã làm 3 điều tôi rất hài lòng khiến ai ai cũng ngac nhiên và chờ đợi:
- Thứ nhất: điều tôi vui mừng là ngài đã làm nhưng thất bại. Ông học được qua sự thất bại.
- Thứ hai: có những cam kết ông bỏ quên và
- Thứ ba: có những chủ đề ông hoàn toàn thay đổi 180o.
Chúng tôi xin ghi lại các câu hỏi và trả lời của cá nhân tham dự dành cho kỳ chung kết. Ở đoạn dưới là phần tường thuật về ngày họp mặt để quay phim. Tham dự việc đóng góp ý kiến không hẳn là đã có các quan điểm chính xác nhất phản ánh cộng đồng.
Đây chỉ là ý kiến hoàn toàn cá nhân và đối với các đại diện khác cũng được hiểu như vậy. Các câu hỏi lần cuối được trả lời tuần tự như sau.
BAY AREA NEWS GROUP WRITTEN QUESTIONS
TRẢ LỜI NHỮNG CÂU HỎI
1) Sau 100 ngày, ông/bà nghĩ rằng tân Tổng thống điều hành quốc gia tốt hơn hay xấu hơn?
Trả lời: Tôi luôn luôn đưa ý kiến với tư cách một di dân và hơn thế nữa một người làm việc với di dân và tỵ nạn. Tôi hoàn toàn thất vọng. Đã trải qua cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Đã sống gần với những di dân ty nạn suốt 40 năm qua, tôi cảm thấy cuộc sống ngày thêm bất an với đường lối cầm quyền của Tổng thống Trump.
2) Điều gì xấu và điều gì tốt sau 100 ngày?
Trả lời: Tân tổng thống cũng đã có phần nào thay đổi khi gặp thực tế. Hy vọng ông tiếp tục thay đổi. Chấp nhận giữ lại được Obamacare lại điều tôi mong đợi.
3) Ông/bà hãnh diện hay xấu hổ về tân Tổng thống?
Trả lời: Tôi không hãnh diện và cũng không hổ thẹn về nhân cách của tân Tổng thống Hoa Kỳ. Đây chỉ là một sắc thái văn hóa nước Mỹ.
4) Ông/bà nghĩ sao về việc Tiểu bang California chống lại đường lối của tân Tổng thống?
Trả lời: Mỗi tiểu bang đều có hoàn cảnh riêng. California phải tự tìm thấy con đường hợp tác cũng như chống lại liên bang khi cần thiết. Với hoàn cảnh là một tiểu bang có nhiều di dân, nên việc giữ cho địa phương bình yên là nhu cầu số một. Phản đối chính sách của tân Tổng thống là con đường bắt buộc. Không phải là gây chiến mà chỉ là đấu tranh dân chủ.
5) Sau 100 ngày, cái nhìn của ông/bà về nước Mỹ có thay đổi không?
Trả lời: Trải qua 100 ngày điều hành quốc gia của tân Tổng thống, tôi tìm thấy một nước Mỹ khác biệt. Nước Mỹ phải chấp nhận trả giá cho sự thay đổi đường lối lãnh đạo nhưng không vì thế mà trở thành nội loạn.
6) Giả sử nếu bà Hillary Clinton thắng cử Tổng thống, nước Mỹ có thay đổi không?
Trả lời: Nếu bà Clinton làm Tổng thống, có thể đường lối không thay đổi nhiều. Nhưng nếu có bất cử biến cố nào khác biệt guồng máy lãnh đạo chung của Hoa Kỳ vẫn có thể đương đầu được.
7) Với ông Trump làm Tổng thống có thay đổi nhiều trong cộng đồng Việt Nam?
Trả lời: Trong cộng đồng di dân Việt Nam, hiện không có nhiều thay đổi.
Còn có những nhận xét nào khác về 100 ngày của tân Tổng thống?
Trả lời: Tôi có những nhận xét sau đây về tân Tổng thống và hoàn cảnh Hoa Kỳ hiện nay.
Thứ Nhất: Cá nhân Tổng thống Trump không phải là một con người gương mẫu cho dân chúng, đặc biệt là cho thế hệ tương lai.
Thứ hai: Lãnh đạo quốc gia cũng như bất cứ làm nghề gì cũng phải có kinh nghiệm. Kinh nghiệm buôn bán không dùng được trong việc trị nước. Chính ông Trump cũng vừa thú nhận là đã gặp nhiều khó khăn hơn ông dự kiến. Dù rằng ông là người vô cùng tự kiêu cho rằng luôn luôn có tất cả các giải pháp và sẽ làm được mọi thứ.
Thứ ba: Quốc gia cũng như một gia đình. Phái đoàn kết và hòa hợp mới tiến bộ được. Dù được đa số ủng hộ cũng phải quan tâm đến thiểu số. Nhưng thực tế ông chỉ có thiểu số ủng hộ mà bỏ quên đa số là sai lầm đáng tiếc.
Thứ tư: Cai trị là phải an dân, không an được lòng dân, không thành lập được một nội các thống nhất, xử dụng toàn gia đình trị, dùng tay sai gọi dạ bảo vâng, trống đánh suôi kèn thổi ngược. Tự cho là mình là người giỏi nhất, mục hạ vô nhân. Đường lối thay đổi bất định. Tính nết bất thường. Không ai có thể đoán được tương lai Hoa Kỳ. Cai trị không phải là đánh phé trong casino. Rất tiếc.
Tương lai nước Mỹ
Như vậy, dù việc trị quốc của tân Tổng thống rất rối loạn, nhưng guồng máy quốc gia của nước Mỹ vẫn ổn định. Con thuyền Mỹ Quốc vẫn tiếp tục rẽ sóng trên đại dương. Đó chính là ưu điểm của thể chế dân chủ đã trở thành tập quán và truyền thống.
Một thí dụ cụ thể là việc phóng hỏa tiễn và đánh bom ở Trung Đông. Guồng máy chiến tranh luôn sẵn sàng. Tham mưu chỉ trình lên các giải pháp phải làm. Đương kim tổng thống cũng chẳng biết dưới tay có những khả năng hành động ra sao. Ông chỉ Ok là trở thành quyết định vĩ đại.
Trump là con người cực kỳ may mắn. Đẻ ra là triệu phú, lớn lên với nghề Hotel, Casino vả sân Golf trở thành tỷ phú.
Ngày xưa thiên hạ tuyển phi cho vua chúa. Ngày nay tỷ phú mua cả chương trình hoa hậu thế giới để chinh phục đàn bà. Đoạn cuối cuộc đời ông lên ngôi thiên tử Hoa Kỳ.
Một đất nước mà Tổng thống nhố nhăng ra sao thì hạ tầng cơ sở vẫn vững vàng tiến tới. Sau 44 đời tổng thống trên 200 năm xây dựng truyền thống, vị thứ 45 dù có ngang ngược một thời thì nền dân chủ Hoa Kỳ cũng không trở thành cung đàn lạc điệu. Hãy yên tâm.
* Watch Bay Area voters clash over Trump’s first 100 days