Dien Ảnh Ca Nhạc

[hoanghoa]

Nhạc sĩ Y Vũ ra đi thanh thản
(1940-2023)

Tuấn Khanh
28 tháng 9, 2023


Nhạc sĩ Y Vũ (1940-2023)

Chỉ vài ngày sau, khi giới mộ điệu vẫn còn chưa hết bàng hoàng trước tin nhạc sĩ Quốc Dũng qua đời thì lại nghe tiếp tin nhạc sĩ Y Vũ ra đi. Những ngày tháng này, quả là tin dữ nối tiếp, nó cũng báo hiệu những nhân vật tài hoa cuối cùng của nền văn nghệ Việt Nam đang lần lượt ra đi, để lại một khoảng trống bao la chưa có người kế thừa.

Nhạc sĩ Y Vũ mất lúc 4 giờ sáng, ngày 28 Tháng Chín. Hưởng thọ 84 tuổi (1940-2023). Một năm trước, thấy đau và đi khám, thì bác sĩ cho biết ông bị ung thư tá tràng. Ông được khuyên là nên phẫu thuật, có thể kéo dài được mạng sống thêm vài năm. Nhưng sau cùng, nhạc sĩ Y Vũ chọn không phẫu thuật, chấp nhận cuộc sống lẽ thường của mình bên người vợ, bà Hồng Loan, cho đến khi nhắm mắt.

Cuộc đời của nhạc sĩ Y Vũ không đến với âm nhạc một cách chuyên nghiệp, mà ngẫu nhiên sáng tác khi tìm thấy một nguồn cảm hứng nào đó. Rồi bất ngờ những bài hát của ông xuất hiện, thành công khiến ông trở thành nhạc sĩ một cách bất đắc dĩ (theo lời ông kể). Y Vũ đã trải qua cuộc đời đi làm đủ thứ nghề tự do, chỉ có một đoạn là làm việc cho Biệt đoàn Văn nghệ Trung ương. Sau 1975, ông mất hết nhà cửa, tiền bạc, nên phải đi làm rừng, xin vào làm công trường xây dựng, phụ hồ, sau lại đi bán ve chai… cuộc sống vô cùng vất vả. Cực nhất là đi làm công nhân hứng mủ cao su ở Bù Đăng, Bù Đốp ở Sông Bé (nay thuộc Bình Phước), rồi đi làm phụ hồ cho công trường xây dựng Tân Quy Đông 2. Về sau thấy mình yếu không làm nổi việc nặng, Y Vũ bỏ về Sài Gòn đi bán ve chai trong nhiều năm.


Khi được hỏi, ông có ngại ngùng gì khi nhắc đến thời gian sống cùng cực, làm nghề bán ve chai không, nhạc sĩ Y Vũ nói “Ở thời đó, có nhiều nghệ sĩ rơi vào hoàn cảnh bỗng một ngày mọi thứ mất hết, phải bắt đầu lại từ hai bàn tay trắng. Không phải ai cũng học được cách chấp nhận số phận. Nhiều khi đang buôn ve chai trên đường, gặp người quen cũ, họ tỏ ra thương cảm, ái ngại nhưng tôi thấy bình thường. Có gì đâu phải xấu hổ, ai cũng phải sống, phải ăn. Lúc đó, tôi phải cáng đáng cả gia đình, không làm việc, những người thân của mình sẽ chết đói”.

Đầu năm 1990, ông quay lại với âm nhạc, do vô tình gặp nhạc sĩ Nhật Bằng. Thấy ông cực quá, nhạc sĩ Nhật Bằng đề nghị ông về vừa đánh đàn, vừa hòa âm cho câu lạc bộ âm nhạc Bến Nghé. Lúc đó, là lúc đời sống có chút cởi mở hơn, các tụ điểm ca nhạc, phòng trà… dần xuất hiện lại ở Sài Gòn. Về sau, một người bạn ông – Lê Văn Danh – mở nhà hàng ca nhạc Arnold ở Sài Gòn, gọi ông về làm ở đây, để cho ông ở trú tạm trong một căn phòng nhỏ phía sau nhà hàng.

Nhạc sĩ Y Vũ tên thật là Trần Gia Hội, sinh năm 1942 tại Hà Nội. Từ nhỏ ông được anh là nhạc sĩ Y Vân dạy kèm môn âm nhạc. Đó là lý do khi sáng tác bài đầu tiên, ông chọn tên Y Vũ, để cho có vẻ gần gũi người anh của mình. Năm 1954, Y Vũ cùng Y Vân, và cả gia đình di cư vào Nam cùng hàng triệu người Công giáo lẫn không Công giáo không muốn thay đổi chế độ chính trị. Tháng 11-1962, nhạc sĩ Y Vũ cho ra mắt bài hát đầu tiên của mình Tôi Đưa Em Sang Sông, gây xôn xao giới mộ điệu với phong cách tưởng chừng là một bài slowrock cổ điển, nhưng ẩn chứa những làn điệu trẻ, mạnh mẽ của phong trào âm nhạc Việt đổi mới lúc bấy giờ.

Y Vũ từng kể – được nhạc sĩ Trịnh Hưng ghi lại – về nhạc phẩm này, cũng là chuyện mối tình đầu của ông. Lúc đó, ông còn là học sinh trường trung học tư thục Hàn Thuyên ở phố Cao Thắng, và thầm yêu một nữ sinh cùng lớp tên là Thanh. Đó là mối tình học trò trong trắng. Nhưng đó là một mối tình trắc trở theo tình huống quen thuộc thời gian đó, là chuyện gia cảnh và gia thế khác biệt.

Dù có đôi lần hẹn hò, nhưng mối tình này chỉ đi đến chỗ bế tắc: Cô gái đó là con của một nhà giàu, có cây xăng ở ngã bảy Lý Thái Tổ, còn chàng thanh niên Y Vũ thì nghèo, gia tài lớn nhất chỉ có chiếc xe gắn máy hiệu Bromic do người anh Y Vân mua cho.


Hẹn nhau gặp đôi lần (cũng ở tại cây xăng), rồi bất chợt nhạc sĩ Y Vũ được tin cô gái ấy phải nhận lễ hỏi cưới, do cha mẹ ấn định gả cho một ông bác sĩ lớn tuổi. Mối tình thơ mộng của tuổi học trò chấm dứt từ đó. Đó là lần đầu nhạc sĩ Y Vũ uống say cho quên sầu. Gần sáng, chợt thức giấc nhìn ra thấy mưa rơi hiu hắt bên ngoài, ông cầm guitar và bật ra những giai điệu đầu tiên của bài hát Tôi Đưa Em Sang Sông.

Ca khúc Tôi Đưa Em Sang Sông in ra nhạc bản, được ca sĩ Lệ Thu chọn ca, đã xuất hiện liên tục trên Đài phát thanh Sài Gòn theo yêu cầu khán giả. Mặc dù tác giả viết trong bản in hát chậm, nhưng nhạc phẩm này cứ cuốn hút, khiến người ta như muốn hát nhanh hơn, sôi động hơn. Nhạc bản ngay sau lần phát hành đầu tiên được yêu cầu in lại để bán, và được yêu cầu ở khắp các đại nhạc hội.

Trong một bài phỏng vấn vào năm 2006, nhạc sĩ Y Vũ có tâm sự rằng “Tôi sinh ra ở Hà Nội nhưng lớn lên tại đất Sài Gòn náo nhiệt. Những ngày tháng thơ ngây tại trường trung học có lẽ không bao giờ phai mờ trong trí nhớ của tôi, bởi ở đó tôi đã để trái tim mình rung động trước cô bạn chung lớp tên Thanh. Tình yêu học trò trong sáng lắm, chỉ cảm nhận qua ánh mắt, nụ cười chứ đâu có dám ngồi gần, dám nắm tay. Những khi tan trường sóng bước bên nhau cũng không biết nói câu gì, chỉ biết… đá cái lon sữa bò khua vang đường phố”.

Nhạc sĩ Y Vũ, trong những ngày quay về Sài Gòn, trở lại với âm nhạc.

Nhạc sĩ Y Vũ có bài Tôi Đưa Em Sang Sông 2 mà ít ai biết, mà ông đặt tựa là Ngày Cưới Em trong văn bản phát hành. Cũng câu chuyện tình ấy, khi ông nhận được thiệp mời dự đám cưới – mà ông đến cũng như để nhìn mặt người yêu lần cuối – trở về buồn bã, ông viết lên trong bài hát này, với ý như phần nối dài của câu chuyện tình dang dở.

“Ngượng ngùng tôi mới ca rằng:
Ngày xưa đưa em sang sông
Ngày nay đưa em bước sang ngang….“

Nhạc sĩ Y Vũ nói bài hát đầu tay này như vận vào đời mình, khiến ông trải qua rất nhiều mối tình, đến hơn 30 người, nhưng tất cả đều dang dở. Nhưng một trong những mối tình nằm mãi trong di sản của ông, được nhắc tên, đó là bài hát Kim.

“Cớ sao buồn này Kim
Cớ sao sầu này Kim
Ai thương em hơn anh mà tìm
Cớ sao hoài này Kim
Có biết cho lòng anh
đã mơ từng phút vui buồn cùng em…”

Nhạc sĩ Y Vũ kể vào năm thập niên 1960, ông làm việc ở Vũng Tàu, buổi tối thường ghé vào vũ trường Blue Star, rồi quen cô Kim ở đó. Ông kể rằng hoàn cảnh của cô gái làm nghề vũ nữ này rất đáng thương, khiến ông viết lên bài hát lấy tên cô, lại dùng theo nhịp điệu agogo lúc đó đang thịnh hành như một lời an ủi. Bài Kim ra mắt khán giả năm 1965, gây một tiếng vang lớn trong dòng kích động nhạc của miền Nam Việt Nam bấy giờ. Một năm sau, cô Kim qua đời vì bệnh tim.

Nhạc sĩ Y Vũ không có nhiều bạn thân. Trong đời, ông chỉ tụ tập với hai người bạn là nhạc sĩ Mạnh Phát và Huỳnh Anh. Sau năm 1975, cuộc sống đảo lộn, mãi lo kiếm sống để nuôi gia đình nên ông cũng gần như khép kín. Tuổi 66 về già, ông mới tìm được nguồn an ủi và bình yên với người vợ, là bà Hồng Loan.

Năm 2015, báo chí tìm đến ông phỏng vấn, được ông tâm tình, “năm 66 tuổi, tôi mới tìm thấy người phụ nữ của đời mình. Chúng tôi đã sống với nhau được 10 năm, cô ấy là người gốc Bắc nhưng nấu món Nam rất giỏi. Vợ cũng không biết gì về âm nhạc nhưng thích nghe tôi chơi đàn và đưa ra khá nhiều nhận xét khách quan về các sáng tác sau này của tôi”.

Bà Hồng Loan bị bệnh tim, nên nhạc sĩ Y Vũ rất lo lắng chăm sóc, ngại mọi thứ nhọc nhằn cho bà. Có lẽ, việc chọn không giải phẫu và nằm bệnh lâu ngày, cũng là cách ông suy tính, chỉ muốn vợ mình thật sự thảnh thơi. Và như thế, ông cũng chọn cách ra đi của mình thật nhẹ nhàng, thanh thản.

[quangminh]

Napoleon lên màn ảnh lớn
P. Nguyễn Dũng


Napoleon, tranh của Edouard Detaille (ảnh: Hulton Archive/Getty Images)

Phải chờ đến gần cuối Tháng Mười Một 2023 khán giả mới được xem phim mới nhất về vị tướng quân trở thành hoàng đế Pháp, thực hiện bởi Ridley Scott, một đạo diễn đã có nhiều tác phẩm liên quan đến chiến tranh trong lịch sử.

Được công nhận là một trong những vị tướng giỏi nhất từng chiến đấu trên các mặt trận, Napoléon Bonaparte là người hùng số một của nước Pháp. Đi lính năm 1784 khi mới 15 tuổi, Napoleon Bonaparte trở thành vị tướng, ông hoàng với thành tích đáng nể, chiến thắng 60 trận đánh, mà được sử sách ghi nhận nhiều nhất là ba trận đại thắng: Austrelitz (khi đã là Hoàng đế nước Pháp và vua nước Ý, năm 1805); trận Jena-Auerstedt (Phổ, năm 1806) và trận Friedland (Phổ, năm 1807). Nhưng rồi ông cũng thất bại lớn ở trận chiến quyết định tại Waterloo (trên lãnh thổ Bỉ ngày nay, năm 1815), đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp chinh chiến thu phục châu Âu.

Ridley Scott có quyền được mãn nguyện và nghỉ hưu (năm nay đã 85 tuổi) khi mà bảng thành tích cá nhân của ông đã dài với nhiều phim ăn khách. Dù đó là phim khoa học giả tưởng (Alien, Blade Runner, Mars); phim hình sự (Hannibal, American Gangster) hay phim lịch sử 1492: Christophe Colomb, Gladiator, Kingdom of Heaven, Robin Hood và gần đây hơn là The Last Duel (2021).

Nhưng ông vẫn thích làm phim và các nhà sản xuất, hãng phim vẫn mong ông tiếp tục làm phim, dù có thể tác phẩm mới của ông không được khán giả thích thú, điển hình là The Last Dual và The House of Gucci, năm 2021. Cho nên nay mới có Napoleon sắp khởi chiếu và rồi sẽ có thêm Gladiator 2!


Phim Napoleon của Ridley Scott xoáy vào khoảng thời gian mà vị tướng quân này bách chiến bách thắng và lừng lẫy thăng hoa lên ngai vàng rồi tiếp tục thần tốc chinh phục chiến trường. Diễn vai Napoléon Bonaparte là Joaquin Phoenix, tài tử từng làm việc với Scott trong Gladiator (năm 2000) và từng được giải Oscar 2000 Nam diễn viên xuất sắc nhất (phim Joker, năm 2019). “Khi Napoléon còn là một dự án trên trang giấy thì tôi biết phải giao vai ấy cho ai. Chỉ có Joaquin mà thôi, vì anh ta là quỷ sống mà, cứ xem Joker là rõ ngay!” – Ridley Scott nói.

Joaquin Phoenix, năm nay 48 tuổi, phải đọc và xem rất nhiều sách, phim tiểu sử nhân vật hàng đầu lịch sử Pháp mà anh được giao thể hiện. “Căng lắm, vì các bạn biết đấy, ông Scott không phải là nhà làm phim dễ tính”. Theo tài tử Mỹ này, phần thử thách nhất là làm sao diễn tả được tâm lý của Napoleon khi gần Joséphine. “Họ yêu nhau, đam mê nhau nhưng tình yêu này không bình thường như kiểu yêu của những người bình thường!”.

Đạo diễn Ridley Scott (ảnh: Michael Ostuni/Patrick McMullan via Getty Images)

Phim bắt đầu vào thời điểm 1793, năm mà Napoleon Bonaparte rời đảo Corse đến sống ở vùng Marseille đúng thời chinh chiến nổ ran với đế quốc Anh. Pháp thì còn đang sôi sục khí thế cách mạng lật đổ chính thể quân chủ. Chàng trai xứ Corse khi ấy 24 tuổi, là sĩ quan pháo binh, đã dự đoán đúng khi nào quân Anh tấn công. Sự can đảm và chiến lược của anh ta phát huy đúng, giúp Pháp lấy lại được cảng Toulon.

Một cuộc chinh phục mà khán giả hẳn rất trông đợi là viên sĩ quan pháo binh ấy bị “trúng tiếng sét ái tính” trong một buổi dạ vũ với người đẹp xứ Martinique mang tên Joséphine de Beauharnais và rồi chiếm được nàng ra sao. Sau này khi trở thành hoàng hậu nước Pháp, với lễ đăng quang diễn ra trong Nhà thờ Đức Bà Paris vào Tháng Năm 1804, nàng có lúc nổi hứng phát biểu, “Không có ta Napoléon chẳng làm được gì cả!”.

Nhưng đến ngày 10 Tháng Một 1810, Joséphine suy sụp, khóc hết nước mắt (và cả chàng cũng khóc) khi bị Napoleon ly dị. Họ chia tay vì lý do chính trị khi Napoleon chưa thỏa lòng chinh phục châu Âu. Đạo diễn Scott giao vai Joséphine cho Vanessa Kirby (người Anh, từng được đề cử Oscar Nữ diễn viên vai chính xuất sắc nhất với phim Pieces of a Woman và mới gần đây tỏa sáng cạnh Tom Cruise trong Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One).

“Làm phim về Napoleon rất khó vì ông là người rất phức tạp. Vừa là kẻ chinh phục, là ông hoàng nhưng cũng vừa là một quái vật, theo suy nghĩ của nhiều người,” đạo diễn giải bày. “Nhìn theo lăng kính đạo đức nhân loại ngày nay thì tay Napoleon nhuốm đầy máu. Tôi so sánh ông ta với Alexandre Đại đế; nhà độc tài phát xít Adolf Hitler và tên độc tài Stalin,” ông Scott trả lời phỏng vấn tạp chí chuyên ngành điện ảnh Empire. “Nhưng cũng phải công nhận ông ta thực sự tài giỏi, rất can đảm, có tinh thần lãnh đạo cao cường.”

Phim kết thúc thời điểm 1821, khi Napoleon Bonaparte qua đời trong cô đơn trên đảo St. Helena ở tuổi 51.

[hoangphong]

Harrison Ford, một tượng đài đáng nể
P. Nguyễn Dũng

Từ 1962 đến 2021, gã điệp viên James Bond 007 đã lên màn ảnh lớn trong 25 phim của nhà Eon Productions và đạt doanh thu phòng vé toàn cầu trên $19.2 tỷ (theo Box Office Mojo, đã điều chỉnh thời giá 2022). Ai cũng thích gã điệp viên của tình báo Anh này.

Thế nhưng còn có một người hùng phiêu lưu mạo hiểm được ưa thích hơn là giáo sư khảo cổ học Indiana Jones. Chỉ với bốn phim trình chiếu từ 1981 đến 2008, Indiana Jones đã thu về gần $2 tỉ. Và trong khi có bảy tài tử thay nhau vào vai Bond 007 thì vai Indiana Jones chỉ có mình Harrison Ford. Nay Indiana Jones trở lại với cuộc phiêu lưu thứ 5: The Dial of Destiny.

Harrison Ford và Phoebe Waller-Bridge trong buổi ra mắt “Indiana Jones And The Dial Of Destiny” tại Cineworld Leicester Square, London, Anh, ngày 26 Tháng Sáu 2023
(ảnh: Karwai Tang/WireImage)

AI KHAI SINH INDIANA JONES?


Tháng Năm 1977, đạo diễn kiêm nhà sản xuất tài danh George Lucas đang ở trên đảo Maui tìm chút bình yên sau thành công vang dội toàn thế giới của phim Star Wars. Người bạn thân và đồng nghiệp của ông, đạo diễn tài danh Steven Spielberg, cũng đang nghỉ dưỡng tại đó sau khi đóng máy phim Close Encounters of the Third Kind. Spielberg nói với Lucas rằng ông muốn làm phim về James Bond, nhưng Lucas nói ông có ý dựng lên một “người hùng hay hơn hẳn James Bond”. Hôm ấy Lucas kể với Spielberg về dự án Raiders of the Lost Ark với người hùng là Tiến sĩ khảo cổ học Henry Walton “Indiana” Jones, Jr. mà ông dựng lên để tưởng nhớ những người hùng hành động của các bộ phim nhiều tập thời những năm 1930.

Spielberg tỏ ra hứng thú, gọi nó là “một phim James Bond mà không cần đến hàng cứng” (ám chỉ những thứ vũ khí, đồ chơi sát thủ của 007) và đề nghị đổi tên nhân vật chính từ Indiana Smith thành Indiana Jones. Rồi hai người bạn đi đến ký kết hợp đồng sẽ cùng Paramount Pictures thực hiện năm phim Indiana Jones. Giao vai cho ai đảm nhận: Harrison Ford, người đang rất nổi với vai nhân vật Han Solo trong Star Wars!

Harrison Ford và Phoebe Waller-Bridge trên phim trường “Indiana Jones – The Dial of Destiny”, tại Castellammare del Golfo, Ý, Tháng Mười 2021 (ảnh: Robino Salvatore/GC Images)

HỌC SINH TỒI, DIỄN VIÊN DỞ!

“Tôi đã đóng rất nhiều phim, hay có, dở cũng có, phim đáng quên không thiếu nhưng Indy là vai ưng ý nhất của tôi. Bất cứ khi nào, đi bất cứ nơi đâu, tôi cũng đi cùng Indy, tôi đã trưởng thành và cũng đã già đi cùng với Indy”, Harrison Ford tâm sự với tờ Empire. “Và thật là vui khi biết Indiana Jones and the Dial of Destiny sắp ra mắt khán giả khắp nơi. Phim này hoàn tất thời gian dài 42 năm của Indy. Nó cũng là dấu chấm hết cho sự nghiệp diễn viên của tôi”.

Là con của một quản trị viên ngành quảng cáo, mẹ làm nội trợ trong căn nhà ở khu ngoại ô Des Plaines, Chicago, Harrison Ford chào đời ngày 13 Tháng Bảy 1942. Sau khi học xong lớp 12 năm 1960, Ford theo học triết và Anh văn tại Đại học Ripon College, bang Wisconsin. Tại đây, hy vọng dễ dàng có điểm tốt, anh đăng ký học khóa kịch nghệ và bất ngờ khám phá mình thích diễn xuất. “Tôi nhút nhát sợ hãi khi phải đứng trước đám đông nhưng lại rất thích phần được là người kể chuyện,” Harrison Ford sau này kể lại cho tuần báo People. Tuy nhiên anh không phải là một học sinh xuất sắc nên sớm rời bỏ nhà trường trước khi lấy được mảnh bằng.

Cùng với cô gái sau này là vợ Mary Marquardt (từ 1964 đến 1979), anh ta về miền Tây, chọn Hollywood là nơi hành nghề, làm diễn viên hợp đồng cho hãng Columbia Pictures, thù lao $150/tuần, sau đó chuyển sang làm với hãng Universal. Năm 1966, anh diễn vai đầu tiên trong Dead Heat on a Merry-Go-Round nhưng chẳng có được lời ca khen nào. “Ông sẽ chẳng làm nên cơm cháo gì với nghề diễn đâu, một giám đốc hãng phim bảo tôi thế,” Harrison kể với tờ The Hollywood Reporter.

Quá thất vọng, Ford làm thêm nghề thợ mộc đóng bàn tủ ghế để có tiền sinh sống. May sao vào năm 1973, đạo diễn George Lucas thấy anh làm việc chăm chỉ nên giao cho vai chính trong phim bi American Graffiti. Nhưng một lần nữa chẳng ăn thua gì. Anh lại tiếp tục vừa diễn khi có vai nhỏ vừa làm đồ mộc cho đạo diễn Francis Ford Coppola. Đó là các phim The Conversation (1974) và Apocalypse Now (1979).


NHỜ “CHIẾN TRANH CÁC VÌ SAO”

Năm định mệnh 1977 đến khi Harrison Ford tỏa sáng với vai Han Solo trong phim Star Wars cũng của Coppola. Nhân vật lì mà dễ mến trong phim khoa học giả tưởng hoàn toàn mới lạ đã giúp họ tên của anh được đám đông khán giả biết đến và sau đó là giới làm phim kinh phí lớn tại Hollywood. Hai phim tiếp theo The Empire Strikes Back (1980) và Return of the Jedi (1983) biến anh thành một vì sao sáng chói.

Trong ‘Patriot Games’, 1992 (Paramount/Getty Images)


Trong ‘Indiana Jones And The Temple Of Doom’, 1984 (Paramount/Getty Images)


Trong ‘Indiana Jones and the Last Crusade’, 1989 (ảnh: Murray Close/Getty Images)


Trong ‘Indiana Jones and the Last Crusade’, 1989 (ảnh: Murray Close/Getty Images)

Trước đó, vào năm 1981, Harrison Ford đã xuất hiện trong Indiana Jones – Raiders of the Lost Ark với đạo diễn tài ba Steven Spielberg, theo kịch bản soạn bởi George Lucas. Phim ăn khách nên phát sinh thêm Indiana Jones and the Temple of Doom (1984) và Indiana Jones and the Last Crusade (1989). Giữa hai phim này, Harrison Ford còn củng cố ngôi vị ngôi sao điện ảnh của mình với phim khoa học giả tưởng kỳ bí Blade Runner (1982) của đạo diễn người Anh Ridley Scott.

Suốt một thời gian dài sau đó, khán giả được xem Harrison Ford trổ tài diễn trong rất nhiều phim thuộc đủ mọi thể loại, từ hình sự (Witness, năm 1985, đóng với Kelly McGillis) qua tình cảm hài (Working girl, năm 1988 với Sigourney Weaver và Melanie Griffith) đến điệp báo hành động Patriot Games năm 1992; Clear and Present Danger năm 1994 và Air Force One năm 1997.

Vào giữa thập niên 1990, Harrison Ford là một trong số ít nam diễn viên được trả thù lao $20 triệu/phim cộng thêm 15% của doanh thu phòng vé! Tuy nhiên anh cũng đã nếm mùi thất bại trong vài phim, chẳng hạn như phim tình cảm bi-hài Sabrina (đóng với Julia Ormand); Presumed Innocent (1990), Regarding Henry (1991, với Annette Bening) và phim kinh dị What Lies Beneath (2000, với Michelle Pfeiffer).

Qua thế kỷ 21, hào quang giảm dần, Harrison Ford không gây chú ý nhiều với phim hình sự Hollywood Homicide (năm 2002, với Josh Hartnett); phim tàu ngầm Liên Xô K-19: The Widowmaker (năm 2002, với Liam Neeson) và phim trinh thám Firewall (năm 2006). Và anh chỉ sáng danh trở lại năm 2008 khi tái nhập Indy trong phim thứ tư về người hùng khảo cổ học Indiana Jones and the Kingdom of Crystal Skull (doanh thu toàn cầu trên $786 triệu).

Tuổi già đã đến nhưng anh chưa muốn hưu nên có thêm phim hành động Cowboys & Aliens (năm 2010, với Daniel Craig) rồi phim hài Morning Glory (cũng 2010, với Rachel McAdams và Diane Keaton). Năm 2013, Ford có ba phim nhưng ít người xem là 42; Ender’s Game và Paranoia. Phải đợi đến cuối năm 2015 thì anh mới lại tỏa sáng, nhờ tái hợp với các bạn diễn cũ Carrie Fisher và Mark Hamill khi trở lại trong Star Wars: The Force Awakens của đạo diễn J.J. Abrams. Phim đạt doanh thu trên $247 triệu trong ba ngày cuối tuần khởi chiếu ở Mỹ!

Với loạt phim Star Wars, tên tuổi Harrison Ford bắt đầu vang danh toàn cầu từ thập niên 1980 (ảnh: Rodin Eckenroth/WireImage)


Harrison Ford tại LHP Cannes lần thứ 76 (Tháng Năm 2023) với Cành cọ vàng Danh dự (ảnh: Kristy Sparow/Getty Images)

Hai năm trôi qua, Ford lại làm nức lòng người hâm mộ chờ đợi suốt hơn ba thập niên khi diễn trong Blade Runner 2049, với Ryan Gosling. Gần đây hơn thì đảm nhận vai người hùng đơn độc trong The Call of the Wild (năm 2020), chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng của Jack London. Và cuối cùng là Indiana Jones and the Dial of Destiny, thu hình ở nhiều nước châu Âu và đóng máy vào Tháng Hai 2022.

Liệu Indy còn lực hấp dẫn mạnh nữa không? Có điều chắc chắn là trong tự điển cá nhân của Harrison Ford không có từ nghỉ hưu dù cho vào ngày 13 Tháng Bảy 2023 tới đây ông sẽ bước qua tuổi 81. Vì khi triệu triệu khán giả kéo nhau đến rạp xem Indiana Jones and the Dial of Destiny thì ông đang bận rộn thu hình cho phim Captain America – Brave New World, thủ vai Tổng thống Mỹ Thaddeus E. “Thunderbolt” Ross. Ông chưa muốn ngồi ghế rung đùi mỗi chiều tà ở hàng hiên nhà. Hồi năm 2019, khi mừng sinh nhật thứ 76, ông còn thử chơi môn thể thao thót tim “nhẩy dù nhào lộn” với đứa con trai Liam 18 tuổi!

[caubennoc]

Trần Quốc Bảo – Để tin nhau giữa cuộc đời
Tuấn Khanh
26 tháng 10, 2023


Trần Quốc Bảo trong chuyến lưu diễn Úc

Tháng Tám 2023, bà Minh, vợ của nhạc sĩ Nguyễn Trung Vinh nhắn với tôi rằng tình hình tài chính gia đình bà ngày càng khó khăn và thu nhập từ việc bán vé số gần như không thể lo nổi thuốc men cho ông chồng đau yếu – nhạc sĩ Nguyễn Trung Vinh, tay trống của ban nhạc Phượng Hoàng ngày nào.

Nổi trôi dòng đời

“Con coi có ai giúp được chút nào để cô góp mua cái xe lăn, chứ chân cẳng giờ đau nhức khó đi quá”, bà Minh nhắn với sự ngại ngùng. Tình hình kinh tế ở Việt Nam đang trở nên khó khăn, trong khi vợ chồng bà cũng được giúp vài lần từ đầu năm đến nay rồi nên giờ bà rất ngại. Các nhóm yểm trợ nghệ sĩ trước năm 1975 thay nhau quyên góp, gửi đi lời kêu gọi, nhưng cũng lo vì lúc này không chỉ có vợ chồng ông Nguyễn Trung Vinh mà nhiều nhạc sĩ khác đang đau yếu cũng kêu gọi giúp đỡ.


Vậy mà cuối Tháng Mười, bà Minh gửi một bức ảnh chụp hai vợ chồng đứng cạnh chiếc xe lăn điện, vui mừng cho biết một người từ hải ngoại gửi tiền về giúp bà mua chiếc xe lăn điện để có thể di chuyển mưu sinh. Người đó chưa bao giờ gặp vợ chồng bà và cũng chưa bao giờ trò chuyện trên điện thoại với bà. Đó là nghệ sĩ, MC, nhà báo Trần Quốc Bảo.

Ở Mỹ, cộng đồng người Việt đều nghe quen cái tên Trần Quốc Bảo, nhưng thật khó nhớ công việc chính của anh. Kể từ năm 1980 khi đặt chân đến Mỹ, trải qua một chuyến chìm tàu, Trần Quốc Bảo làm đủ mọi nghề trong khả năng của mình, từ sáng tác, ca sĩ, tổ chức biểu diễn, làm báo, đến tổ chức kết nối cộng đồng văn nghệ người Việt. Chuyện duy nhất anh không làm, mặc dù có nhiều người hỏi, là nối nghiệp người cha – chiêm tinh gia Huỳnh Liên lừng danh trước năm 1975.

Cuộc đời đi tìm tự do của anh Trần Quốc Bảo trải qua 12 lần ra biển. Anh kể, đến chuyến đi thứ 13, chiếc ghe chở trên 60 người bị sóng đánh tan từng mảnh, nhưng may mắn là anh sống sót. Ký ức thanh xuân của Trần Quốc Bảo đầy ám ảnh với những hồi ức thảm khốc, với cảnh phụ nữ trẻ con chìm trong biển cả trước mắt mình. Có lẽ vì vậy, Trần Quốc Bảo cố gắng làm mọi thứ để yêu thương, chia sẻ với mọi người, đặc biệt với giới nghệ sĩ.

Trần Quốc Bảo kể rằng thời gian đó, các nước Đông Nam Á đã bắt đầu mệt mỏi với làn sóng người tỵ nạn. Trong lần vượt biên cuối của anh, thuyền của anh gặp nhiều thương thuyền của các quốc gia khác nhau nhưng không tàu nào dám ngừng lại tiếp nhận thuyền nhân tị nạn, vì sợ phải mang trách nhiệm. Cuối cùng, một chiếc tàu buôn Thái Lan dừng lại, tiếp tế thực phẩm, nước uống cho chiếc thuyền của Trần Quốc Bảo đang rệu rã chìm. Trần Quốc Bảo liều nhảy sang tàu Thái và may mắn được giữ lại. Trong khi đó, những người trên thuyền chìm dần giữa đại dương.

Nhạc sĩ Trần Quốc Bảo với cuộc đời làm báo và MC

Góp mặt trong thế giới văn nghệ hải ngoại

“Sau khi đến Mỹ, tôi cho là mình đã tái sinh với một cuộc đời mới. Tôi tự viết lại ngày sinh, và ghi nhớ một linh hồn của mình đã chết trên biển. Tôi gọi đó là Trầm Từ Đông – tức là một người đã chết trên biển Đông – khi viết những bài hát về người vượt biển”, anh Trần Quốc Bảo kể. Tập Hát Trên Đường Lưu Vong của anh với 15 ca khúc ra mắt năm 1981 được ký với cái tên này.

Bước chân đầu tiên vào thế giới văn nghệ của người Việt hải ngoại, Trần Quốc Bảo đã xuất hiện như một nhạc sĩ kiêm ca sĩ. Viết về buổi ra mắt chương trình âm nhạc đầu tiên của Trần Quốc Bảo, nhà thơ Du Tử Lê trân trọng ghi lại cảm nhận của ông về một người nghệ sĩ trẻ, và rất mới này, như sau:


“Người trẻ tuổi sống sót, lại hát cùng tiếng đàn guitar bập bùng qua mấy ngón tay anh khô ải: ‘Còn mảnh đất nào cho ta dung thân? Còn hạnh phúc nào cho đời tỵ nạn? Còn biển xanh nào chôn thân lưu đầy. Còn Mặt trời nào soi sáng thế gian đây…/ Thân chim trời còn cành còn tổ. Nhưng ta là người sao không chỗ dung thân…

Càng hát, giọng người trẻ tuổi càng trở nên phẫn nộ. Càng hát, giọng người trẻ tuổi càng trở nên xa vắng. Như những con sóng cấp năm, cấp sáu đập tan những mảnh thuyền, chẻ vỡ những khoang tàu, rút đi những thân người, dập tắt những tiếng kêu giữa Biển Đông – giữa đời sống – thực sự – là Việt Nam hôm nay”.

Trong giai đoạn sinh hoạt tuổi trẻ của người Việt tỵ nạn ở Mỹ vào thập niên 1980, không chỉ làm báo với tờ Tuổi Ngọc, Trần Quốc Bảo còn thực hiện những cuộc lưu diễn với Việt Dzũng, Khúc Lan, Khúc Minh, bác sĩ Đinh Xuân Anh Tuấn… Anh cũng xuất hiện vai trò dẫn chương trình và tổ chức các sự kiện âm nhạc hết sức độc đáo. Thúy Nga Paris từng mời anh làm người dẫn chương trình, trước khi làm việc độc quyền với nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn.

Nhà văn Hồ Văn Xuân Nhi kể lại rằng, vào giai đoạn thuyền nhân vượt biển chông chênh chờ đợi những quyết định ân huệ của Hoa Kỳ và các quốc gia thứ ba, cộng đồng người Việt ở Mỹ đã tổ chức nhiều chương trình vận động cho chính sách định cư, đón người Việt đang kẹt ở các trại tỵ nạn.

Trần Quốc Bảo là người đầu tiên tổ chức một đại nhạc hội quy mô cả chục nghệ sĩ tên tuổi, quy tụ đến hàng ngàn khán giả, trong chương trình có tên Giọt Nước Mắt Cho Tuổi Thơ Việt Nam tại Anaheim để gây quỹ giúp trẻ mồ côi ở các trại tỵ nạn khu vực Đông Nam Á. Nhà văn Hồ Văn Xuân Nhi nói lúc đó ông mới thật sự hiểu hết con người Trần Quốc Bảo, thấy được trái tim của một Trần Quốc Bảo luôn khắc khoải cho thuyền nhân, cho tuổi thơ Việt Nam, và cho cả một Việt Nam bên ngoài Việt Nam.

Một trái tim nhân ái

Ngồi với Trần Quốc Bảo, khi nhắc lại chuyện vô số lần anh chạy xin mỗi người một ít, dốc túi bù cho đủ số để gửi về cho các nhạc sĩ, nghệ sĩ nghèo và đau yếu ở Việt Nam, anh chỉ cười. “Tại mình thấy phải làm vậy, không làm thì cứ nhớ về nó hoài, vậy thôi”, Trần Quốc Bảo nói. Thời gian phủ bóng lên đời người với những mệt mỏi, những đường chân chim rõ hơn trên gương mặt, nhưng trái tim Trần Quốc Bảo lúc nào cũng là một Trầm Từ Đông ngày mới đến, nguyện trong kiếp sống của mình đem niềm vui và sự chia sẻ đến mọi nơi, đến tận cuối đường.

Mới đây, lần thăm nhạc sĩ Hà Phương ở Mỹ Tho đang bệnh nặng, ông nhắc về Trần Quốc Bảo. “Thiệt tình, nghệ sĩ, nhạc sĩ cũ ở Việt Nam biết ơn Bảo lắm”. Những lần đi viện gần đây, ông nhận được tiền gửi về giúp thuốc men. Có cả những ca sĩ khác cũng gửi về, nói là “nghe anh Bảo kể”. Lê Hựu Hà lúc sinh thời cũng nhắc về Trần Quốc Bảo với sự thích thú và trân trọng. “Bảo hay lắm em, nó thương tất cả mọi người” – nhạc sĩ Lê Hựu Hà nói với tôi.

Trong một chương trình văn nghệ nối kết mang tính lịch sử của văn nghệ sĩ hải ngoại với trong nước năm 1996, sau khi Việt Nam thông thương với Mỹ, Trần Quốc Bảo là người được chọn cầm $20,000 thu được từ chương trình Chút Tình Trao Nhau do ca sĩ Thanh Thúy tổ chức (Tháng Hai 1996) để đem về Việt Nam, chia sớt tấm lòng của những nghệ sĩ hải ngoại với 75 nghệ sĩ thuộc thế hệ trước 1975. Đó là chuyến đi đại diện cho tình đồng bào, tình nghệ sĩ, tình thương với một thế hệ tài danh còn kẹt lại, đang sống lặng lẽ ở Việt Nam, đau yếu và khó khăn.

Vì yêu thương, Trần Quốc Bảo không biết giận ai, không nói điều buồn lòng với ai. Vì nguyện nối kết mọi văn nghệ sĩ ở cuộc sống này, nên với mọi người, anh là bạn, là người để mọi người tìm đến. Trần Quốc Bảo chân thành với mọi người, làm mọi chuyện để an ủi những nghệ sĩ không còn đất đứng trong nghề, chìa bàn tay với những người nghĩ rằng mình đã bị quên lãng.

Cùng các nghệ sĩ trong một chương trình Thúy Nga Paris với vai trò MC

Để tin nhau giữa cuộc đời

Hỏi về mục đích chuyện làm báo Thế Giới Nghệ Sỹ, giữa thời đại báo giấy khó khăn, anh nói, “để nối kết mọi người, để giữ tin nhau giữa cuộc đời”. Nếu biết có những lúc anh dốc hết túi để lo cho ai đó, hay để in tròn số báo, mới biết đời của Trần Quốc Bảo như sống tạm để làm điều thích, làm không toan tính, làm với nụ cười nhẹ nhàng.

Gần như mọi tin tức, chi tiết, lịch sử ngọn nguồn của sinh hoạt âm nhạc người Việt hải ngoại, Trần Quốc Bảo giữ trọn trong văn khố nhà mình, giữ trong trí nhớ và tình thương. Anh lưu giữ nhiều chi tiết và nhiều điều đến nỗi khi nghe anh kể, phải ngẩn người. Nhưng Trần Quốc Bảo nhớ, biết, ghi lại và chia sẻ với mọi người không bằng câu chữ đơn thuần của nhà báo, mà bằng sự yêu thương và ân cần đặc biệt. Những điều đó đã tạo nên một nhà báo – nghệ sĩ Trần Quốc Bảo có một không hai trong lịch sử của văn nghệ Người Việt tự do tại Little Saigon.

Nhà văn Hồ Văn Xuân Nhi, người bạn thân của Trần Quốc Bảo, nhận xét rằng “có thể Bảo không để lại điều gì lớn lao, nhưng mà tình nghĩa sống với nhau cùng những bạn bè nghệ sĩ, thì quả là điểm son còn lưu mãi trong sự nghiệp và cuộc đời Trần Quốc Bảo”. Quả thật, đời văn nghệ, và tình văn nghệ của người Việt – không chỉ ở Little Saigon – nếu không có một Trần Quốc Bảo, thì thật thiếu vắng tình anh em, tình đồng bào, và thiếu cả một trái tim ân cần kết nối lại tất cả với nhau trong cuộc đời mà sự xa nhau bao giờ cũng dễ hơn sự gần gũi bên nhau và chia sẻ lúc cần nhau.

[tiendung]

Tưởng nhớ nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn
December 3, 2023

Nửa đêm về sáng Thứ Tư, 29 Tháng Mười Một, tin từ chị Nguyễn Đình Phượng Uyển, con gái của nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn, cho hay: “Ông đã đi rất thanh thản.” Vậy là, sau 87 năm “bước lạc sa xuống trần,” ông đã trở về với “Quê Hương Thu Nhỏ” của ông lúc 7 giờ 15 phút tối Thứ Ba, 28 Tháng Mười Một, tại bệnh viện Fountain Valley, California, hưởng thọ 87 tuổi.

Cố nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn. (Hình: Facebook Dân Huỳnh)

Nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn là tác giả của nhiều bản tình ca về quê hương, thân phận đã đi vào lòng người gần nửa thế kỷ. Một trong những ca khúc nổi tiếng của ông là “Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên” – một bài hát kinh điển về tình yêu của người nghệ sĩ dành cho một Sài Gòn đã mất.

Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn từng một thời phụ trách chương trình Nhạc Chủ Đề trên đài phát thanh Sài Gòn trước năm 1975. Chính giọng nói trầm ấm, lịch lãm Hà Nội của ông, mà cố nhà thơ Du Tử Lê thưở sinh thời từng gọi ông là “người tình không chân dung” của hàng triệu thính giả miền Nam Việt Nam.

Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn và bạn hữu. Từ trái: Nguyễn Đình Toàn, Nguyễn Trọng Khôi, Nguyễn Đình Thuần (đứng), Trần Quang Lộc, Lê Quang Hào.(Hình: Facebook hoạ sĩ Nguyễn Trọng Khôi)

Ngay khi có tin ông ra người thiên cổ, nhiều bằng hữu của ông, khán giả mộ điệu trong và ngoài nước bày tỏ lòng thương tiếc dành cho nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn. Mọi người chia sẻ bằng những đoản văn tự sự, những hình ảnh kỷ niệm, và nhiều nhất là cùng nhau nhắc lại những ca khúc của ông đã đi thật sâu vào trái tim của khán giả.

Nhạc sĩ Vũ Thành An viết trên trang Facebook cá nhân:

“Vô cùng thương tiếc nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn.

Em mãi mãi biết ơn anh Toàn đã dắt em vào sinh hoạt văn học nghệ thuật khi em còn quá trẻ 21 tuổi. Nếu không có anh em không biết đã ra sao.

Khi soạn xong bản đầu tiên chính anh đã đặt tên là “Tình Khúc Thứ Nhất,” và cũng chính anh khuyên không nên lấy tên hiệu, hãy lấy tên thực: Vũ Thành An.

Em biết ơn anh vì đã cho em một cậu học sinh mới học xong trung học được đứng chung tên với anh một danh tiếng đã lẫy lừng trong sinh hoạt văn học nghệ thuật dạo đó sau 1963.

Chính anh là linh hồn của Nhạc Chủ Đề khi chương trình bắt đầu năm 1965 nhưng anh lại cho em được đứng tên Trưởng Ban và mọi người đã tưởng em đứng tuổi lắm.

Chúc anh về miền mien viễn với tất cả tấm lòng thương yêu kính trọng anh.”

Hình trong buổi ra mắt sách “Nguyễn Đình Toàn – Thơ và Ca Từ” (Hình: Facebook Nguyễn Đình Phượng Uyển)

Nhà văn Lê Chiều Giang tạm biệt ông đã “về với nơi đã đến.” Bà nhắc lại kỷ niệm cũ trên trang cá nhân bằng những lời da diết:

“…California khi trở lại, tôi đã chẳng “Lạc lối tìm.” Vẫn những bảng đường quen xưa, ngõ cũ, nơi có chị Thu Hồng và anh ấm áp đợi chờ mỗi lần tôi hẹn ghé thăm.

Vẫn căn nhà xưa, với những hoa cúc rực rỡ vàng trong sân nắng.

Anh và tôi luôn cười vang sau những lần anh buông lời đanh đá, có khi còn nhuốm thêm chút khắc nghiệt, chút chì chiết với đời. Anh nói xéo, nói thẳng, ghét khơi khơi… Anh bất mãn kinh niên với hết cả loài người và tất cả mọi điều trên thế giới. Mắng mỏ đời mà vô cùng sâu sắc, mỉa mai hết cả và thiên hạ nhưng lại vô cùng dí dỏm, có duyên…

Những câu chuyện chỉ có Nghiêu Đề, Duy Trác, Nguyễn Đình Toàn, Thuỵ Vũ mới thấm thía, mới cay đắng đủ để cùng nhau cười tung cười toé, cười thú vị trong suốt hết cả những năm dài.

———————–

Tôi viết như phục sinh lại chút hình bóng của người đã ra đi, những Nghiêu Đề, Trần Quang Lộc, Nguyễn Đức Sơn, Trần Tuấn Kiệt, Bùi Giáng, Văn Cao, Trương Đình Quế, Ngọc Dũng, Đinh Cường.

Viết cả cho những người còn đang thở. Dù thở dốc, thở hơi dài, hay hơi ngắn: Ngô Thế Vinh, Nguyễn Thị Thuỵ Vũ, Khánh Trường, Duy Trác, Phạm Thiên Thư.

Sài Gòn của tôi, mờ mờ những kỷ niệm đang dần xa, đang vật vờ chìm khuất. Nhưng Sài Gòn vẫn giữ lại hết những chập chờn, những lung linh sáng của rất nhiều gương mặt bàng bạc như chuyện cổ tích, những năm xưa…

Duy nhất anh Nguyễn Đình Toàn. Tôi viết gửi anh trong phút cuối của đời, khi mà không ai còn đoán ra, không ai còn kịp thấy, đâu là ranh giới của một chấm hết nghiệt ngã. Rất lạnh lùng, lẫn cả tối tăm:Phút lãng đãng phút mập mờ giữa ra đi, và ở lại.

Buổi ra mắt sách “Nguyễn Đình Toàn – Thơ và Ca Từ” ở California năm 2022 (Hình: Facebook Nguyễn Đình Phượng Uyển)
Cali không mưa nhiều như tôi hằng mong đợi. Nhưng đêm nay San Diego mưa, mưa nỉ non, mưa thầm thì, mưa to nhỏ.

Mưa mang theo những não nùng, những giá lạnh của khói hương xưa.

Tôi đang tìm lại giùm anh những ướt át hắt hiu, chút âm u buồn, lặng câm và ảm đạm. Giữ lại hết cả những lo âu, những sợ hãi đầy hoài nghi về nỗi chết.

Tôi buông lời réo gọi những cơn mưa trút nước, mưa như điên, mưa bạt mạng của Sài Gòn.

Nhưng tôi giữ lại giùm anh chút mưa gió lê thê, mang mang cái giá rét âm u đầy thơ mộng của những đêm mưa phùn ngày xa xưa Hà Nội.

“…Mong cho người về được nơi sẽ đến
Ta chia tay ta chia lời vĩnh biệt…”
Lê Chiều Giang

[Trích đoạn “Mưa Hà Nội”/Tạp Chí Ngôn Ngữ 5/22]

Cố nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn thời trẻ (Hình: Facebook Vũ Thành An)

Từ Sài Gòn, nhà thơ Phạm Hiền Mây bùi ngùi:

Hôm nay, tác giả của Tình Khúc Thứ Nhất, của Em Đến Thăm Anh Đêm Ba Mươi, của Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên, của Căn Nhà Xưa… , đã ra người thiên cổ. Ông thuộc về trăm năm ấy, trăm năm của thế kỷ hai mươi, nên ông phải tìm về nó thôi, và đã đến.

Thương quý và mong ông, điềm nhiên một giấc ngủ thiên thu trong căn nhà xưa, căn nhà của một thời tuy nghèo mà bình yên, êm ấm:

“em có nhớ căn nhà xưa bên khu vườn cà
nơi những sớm mai nằm nghe
nắng ròn trên mái”

Nguyễn Đình Toàn, ông không chỉ là “người tình không chân dung” như Du Tử Lê từng gọi, mà ông là người tình, mãi mãi, của tất cả chúng ta, của những người từng hơn một lần phải lòng giọng đọc ông, phải lòng ca khúc, bài thơ, tác phẩm ông, những tác phẩm như là:

“bóng bỏ theo người
đổ một lần cho hết cuộc rủi may.”

Huy chương Giải Văn Học Nghệ Thuật Việt Nam Cộng Hòa mà nhà văn Nguyễn Đình Toàn nhận được cho tác phẩm “Áo Mơ Phai.” (Hình: Kalynh Ngô)

Đối với nhà văn Nguyễn Đông Thức, nhắc đến nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn là nhắc đến những tác phẩm văn học nghệ thuật dưới nhiều dạng: tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch nói, bút ký…Trong lời tưởng nhớ đến người nghệ sĩ vừa trở về nơi đã đến, nhà văn viết:

“Áo Mơ Phai – tác phẩm từng đoạt đoạt Giải Văn học Nghệ thuật của Việt Nam Cộng Hoà năm 1973 (cùng năm với ông Đoàn Thạch Biền đoạt giải về kịch bản sân khấu). Ông Toàn còn có nhiều sáng tác văn học nghệ thuật dưới nhiều dạng. Tuy nhiên tôi chỉ nhớ và thích ông nhứt qua bốn ca khúc, hai là thơ của ông với Vũ Thành An viết nhạc (“Tình Khúc Thứ Nhất” và “Em Đến Thăm Anh Đêm 30”) và hai là sáng tác của ông: “Căn Nhà Xưa” và “Mai Tôi Đi.”

“Phải nói ca khúc nào có tên Nguyễn Đình Toàn cũng có ca từ đầy chất thơ, hay đến nao lòng. Cảm ơn ông đã để lại cho đời những tác phẩm hay như thế này!”

Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn và phu nhân (hàng đầu, từ phải sang trái) trong Đêm Nhạc Nguyễn Đình Toàn “Môt ngày sau chiến tranh” tổ chức tại phòng sinh hoạt báo Người Việt, Tháng Tư, 2019. (Hình: Tài liệu Người Việt)

Rất dễ hiểu, khi một nhà thơ tiễn một nhà thơ, thì tiếng lòng đó sẽ được bày tỏ bằng những câu thơ. Nhà thơ Bùi Chí Vinh viết rằng:

“Lời thơ cuối cho Nguyễn Đình Toàn
Giờ thì chàng thơ lãng mạn nhất Sài Gòn đã ra đi
Anh bốc hơi như một làn khói trắng
CĂN NHÀ XƯA không rơi vào quên lãng
Nơi bàn tay anh đã vun xới dịu dàng.
Anh đã cày trên những sợi dây đàn
Đầu ngón bật máu để đơm hoa kết trái
Những bài thơ tình đứng im không động đậy
Dù anh qua tận California hòng chạy trốn chính mình
Tôi vẫn thấy “môi em mềm cho giấc ngủ anh thơm.
Và “trời sắp Tết hay lòng mình đang Tết”
Và tôi biết không có gì là chấm hết
Khi trên thế gian còn văn thơ nhạc Nguyễn Đình Toàn… “

Những tờ nhạc, bút tích sáng tác của cố nhạc sĩ Nguyễn Đình Đoàn. (Hình: Facebook Nguyễn Đình Phượng Uyển)

Và nhà thơ Bùi Chí Vinh kể lại thêm qua lời tự sự trên trang Facebook của ông:

“Tôi gặp anh vài lần lúc đi với Huỳnh Phan Anh, Joseph Huỳnh Văn, Nguyễn Đạt và ngồi ở quán cà phê của Vũ Trọng Quang trong con hẻm đường Cao Thắng, quận 3. Lần đầu gặp, anh dòm tôi như dòm một con khủng long từ thời tiền sử còn sót lại. Bởi đơn giản là anh quá kín đáo, quá chuẩn mực, quá ấm áp từ dáng vóc đến cách ăn nói. Anh sinh ra là để cầm bút, ôm guitar trong thư phòng, thính phòng sang trọng chứ không phải để đối đầu với cuộc sống man rợ như tôi.

Con người nho nhã ấy làm sao chịu nổi sự đau đớn của bài Sinh Nghi Hành khi Nguyễn Đạt kêu tôi đọc cho anh nghe. Tôi đọc như tra tấn tác giả những ca từ mật ngọt trong bài nhạc “Em Đến Thăm Anh Đêm 30.”

“Tay em lạnh để cho tình mình ấm
Môi em mềm cho giấc ngủ anh thơm
Sao giao thừa xanh trong đôi mắt ngoan
Trời sắp Tết hay lòng mình đang Tết.”

Vậy đó. Giờ thì nhà văn lừng lẫy của tác phẩm Áo Mơ Phai, của Tro Than đã biến mất. Giờ thì muốn đọc lại Sinh Nghi Hành hay “hành” anh đến trố mắt kinh dị cũng không được…

Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn và phu nhân, bà Nguyễn Thị Thu Hồng. (Hình: Nhiếp ảnh gia Mai Dung)

Và từ nước Úc xa xôi, một người bạn của chị Nguyễn Đình Phượng Uyển, con gái của cố nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn bày tỏ:

“Chiều nay, có cơn ‘gió lũ đưa đường mây’, thổi qua Sydney nơi đây, nặng hạt mưa trời. Có những cánh “lá thốt lên lời cây”, vần vũ, gào thét khi phải mất mát, chia lìa vì bão giông.

Lại một người Hà Nội Xưa vừa ra đi. Cái xưa của thâm trầm tri thức; của lịch lãm thơ văn; của tự do nghệ thuật; của những phẩm chất mà giờ đây ta khó tìm gặp lại.” (Tất cả những cụm từ để trong ngoặc kép, là ngôn ngữ của Nguyễn Đình Toàn, được trích từ nhạc phẩm Tình Khúc Thứ Nhất.”

[lengoi]

Gia đình Coppola – Đế chế quyền lực ở Hollywood


Đạo diễn Francis Ford Coppola đứng cùng gia đình, cầm ba giải Oscar cho bộ phim ‘Bố già, Phần II’, trong Lễ trao giải Oscar thường niên lần thứ 47 tại Dorothy Chandler Pavilion của Trung tâm âm nhạc Los Angeles. (ảnh: Frank Edwards/Fotos International/Getty Images)

Trung Kiên



Gia đình Coppola là một “cường quốc” ở Hollywood, thanh danh của họ được gầy dựng từ lúc Hollywood manh nha đổi mới trước khi bước vào thời hoàng kim. Mới đây, cô cháu gái thuộc thế hệ thứ ba của dòng họ Coppola tiếp tục làm dậy sóng điện ảnh khi “chủ xị” Priscilla – bộ phim tràn ngập dư luận trái chiều về người vợ duy nhất của danh ca Elvis Presley.

Từ thị trấn nhỏ Bernalda, thuộc vùng Basilicata nước Ý, hai vợ chồng Agostino Coppola và Marie Coppola di cư đến Mỹ vào đầu thế kỷ 20. Con cháu thế hệ sau của họ chính thức trở thành người Mỹ gốc Ý và nhanh chóng nổi tiếng nhờ hoạt động nghệ thuật, đặc biệt trong ngành công nghiệp điện ảnh.

Agostino và Marie có hai người con trai và muốn họ theo hướng âm nhạc. Người em tên Anton chọn nhạc cổ điển và trở thành nhà soạn nhạc kiêm nhạc trưởng. Anh của Anton tên Carmine lấy âm nhạc điện ảnh làm chủ đạo. Đến thế hệ thứ hai, xuất hiện Francis Ford Coppola trứ danh – một nhà biên kịch kiêm đạo diễn kỳ tài hiếm gặp. Nữ đạo diễn Sofia Coppola và Nicolas Kim Coppola (nghệ danh Nicolas Cage) thuộc thế hệ thứ ba với bảng thành tích ấn tượng không hề thua kém cha ông.

Nhìn vào gia phả ba thế hệ, gia đình Coppola tự hào có nhiều thành viên đoạt giải Oscar. Từ người đi tiên phong Carmine cho đến Francis lẫy lừng, và hiện tại là thời của thế hệ con cháu, tất cả đều tung hoành ngang dọc ở Hollywood.

Đạo diễn Francis Ford Coppola và gia đình tại Lễ trao giải Quả Cầu Vàng, Los Angeles, ngày 25 Tháng Giêng năm 1975. (ảnh: Frank Edwards/Fotos International/Archive Photos/Getty Images)

Đế chế điện ảnh Coppola

Nhắc đến điện ảnh, không giải thưởng nào danh giá hơn Oscar. Nếu lấy Oscar làm tiêu chuẩn, khó có câu chuyện nào đáng yêu hơn việc những gia đình tạo ra những tuyệt phẩm trên màn ảnh rộng, bởi nó đi kèm mối quan hệ dưỡng dục ràng buộc mà họ từng cùng nhau “rèn luyện” qua vô số bàn ăn tối. Nổi bật và uy quyền nhất trong số những gia đình có truyền thống ở Hollywood, không đâu khác ngoài dòng họ Coppola.

Carmine Coppola bắt đầu sáng tác âm nhạc điện ảnh từ năm 1959. Ông giữ vai trò Giám đốc Âm nhạc khi cộng tác với các bộ phim Battle beyond the Sun, Tonight for Sure, The rain People,… nhưng không mấy thành công. Sau 16 năm hoạt động điện ảnh, cái tên Carmine mới được đọc trên sân khấu trao giải Oscar ở hạng mục Nhạc phim xuất sắc nhất cùng với nhà soạn nhạc huyền thoại người Ý Nino Rota qua bộ phim The Godfather II.

Dàn diễn viên của bộ phim ‘Bố già’ do Francis Ford Coppola đạo diễn và dựa trên tiểu thuyết của Mario Puzo. Từ trái sang phải: Robert Duvall, Tere Livrano, John Cazale (1935 -1978), Gianni Russo, Talia Shire, Morgana King, Marlon Brando và James Caan. (ảnh: Paramount Pictures/Getty Images)

Lễ trao giải Oscar năm 1975 như một phép màu đối với gia đình Coppola trên thảm đỏ. Bộ phim The Godfather II đã đem đến vinh quang cho các thành viên Copplola. Không chỉ người cha Carmine, con trai Francis của ông còn rực rỡ hơn khi nhận giải ở ba hạng mục: Kịch bản chuyển thể, Phim hay nhất, và Đạo diễn xuất sắc nhất.

Trước đó, Francis từng hai lần đoạt giải Kịch bản gốc qua bộ phim chủ đề chiến tranh Patton (1970) và The Godfather (1972). Sở hữu năm tượng vàng Oscar, nhưng nếu chỉ có vậy thì cái tên Francis vẫn chưa đủ để trở thành vĩ đại. Trong những bộ phim của mình, ông luôn kết hợp khéo léo, đưa những thành viên Coppola đóng nhiều vai trò cho đúng với định nghĩa “gia đình làm điện ảnh”, và ông thật sự trở thành “Bố già” điện ảnh thực thụ. Hạnh phúc của Francis là được chứng kiến lớp con cháu tiếp bước, vun đắp con đường điện ảnh của đại gia đình Coppola đang rộng mở.

Francis có một anh trai (tác giả August Coppola) và một em gái (diễn viên Talia Shire.) Em gái Talia của Francis bắt đầu đóng phim từ năm 1968, cô được đề cử giải Nữ phụ qua vai diễn Connie Corleone trong The Godfather II (1974), và Nữ chính khi nhập vai Adrian trong phim Rocky (1976).

Hiện tại, “Bố già” Francis đang thực hiện bộ phim điện ảnh Megalopolis, với sự tham gia của Adam Driver, Aubrey Plaza, Shia LaBeouf, cháu trai Jason Schwartzman và em gái Talia Shire.

Đời sống cá nhân, Francis kết hôn với nhà văn Eleanor Neil vào năm 1963. Họ có ba người con: Gian-Carlo, Roman, và Sofia. Sau khi Sofia Coppola được trao giải Kịch bản gốc nhờ phim Lost in Translation vào năm 2004, cô và người cha Francis trở thành hai cha con duy nhất từng nhận giải Oscar trong vai trò Biên kịch.

Đạo diễn phim Francis Ford Coppola chào đón báo chí đến dự lễ ra mắt Xưởng phim Zoetrope của ông năm 1981 trong quá trình quay phim “One From The Heart” ở Hollywood, California. (ảnh: George Rose/Getty Images)

Nicolas Cage – xứng danh dòng tộc Coppola

Cháu trai nổi tiếng nhất của Francis, không ai khác ngoài nam diễn viên Nicolas Cage. Là con trai của August Coppola (anh trai Francis), dẫu không sở hữu vẻ đẹp “macho” như Brad Pitt, hay gương mặt đào hoa của tài tử Tom Cruise, Nicolas trở thành một trong những biểu tượng Hollywood đơn thuần qua tài năng diễn xuất.

Nicolas bắt đầu xuất hiện trên màn ảnh rộng lúc vừa tròn 18 tuổi với một vai nhỏ trong Fast Times at Ridgemont High. Anh lên đỉnh vinh quang khi được trao giải Oscar hạng mục Nam chính, qua vai kẻ nghiện rượu trong phim Leaving Las Vegas vào năm 1996. Sau đó, anh tiếp tục tham gia các bộ phim ăn khách, như: The Rock, Con Air, National Treasure, Face/Off, Moonstruck, Ghost Rider,…

Dù đạt nhiều giải thưởng trong sự nghiệp, đường hôn nhân của Nicolas gặp nhiều trắc trở. Cháu trai nổi tiếng nhất của “Bố già” Francis đã kết hôn năm lần và có ba đứa con. Trường hợp người vợ thứ tư, Cage cưới chuyên gia trang điểm Erika Koike, cả hai ly hôn chỉ sau bốn ngày. Nicolas kết hôn với người vợ thứ năm là Riko Shibata ở Las Vegas năm 2021. Trả lời Los Angeles Times về cuộc hôn nhân mới nhất, Nicolas bày tỏ: “Tôi thực sự hạnh phúc khi kết hôn. Tôi biết “số năm” là nhiều, nhưng tôi nghĩ lần này tôi đã chọn đúng.”

Priscilla – Sofia Coppola dậy sóng Hollywood

Là con út của Francis Coppola, Sofia “ra mắt” Hollywood khi chỉ là đứa trẻ sơ sinh trong The Godfather (1972). Tiếp đến, Sofia nhập vai bé gái di cư trong The Godfather II (1974), và vai Mary Corleone trong The Godfather III (1990). Ngoài ra, Sofia thường đóng những vai diễn nhỏ trong các bộ phim do cha cô cầm trịch: The Outsiders, Peggy Sue Got Married, Rumble Fish,…

Hai nhân vật phụ tạo dáng bên một chiếc xe cổ trên phim trường East Village của bộ phim ‘Bố già phần II’ (đạo diễn Francis Ford Coppola), New York, New York, ngày 10 Tháng Ba năm 1974. (ảnh: Allan Tannenbaum/Getty Images)

Sofia rất có duyên với màn bạc, tiếc là sự nghiệp diễn xuất của cô không được đánh giá cao, thậm chí đôi khi bị chỉ trích thậm tệ, nhiều lời bình cho rằng cô là “Nữ diễn viên phụ tệ nhất.” Trả lời New York Times vào năm 2020, Sofia thể hiện thái độ rất tích cực và khôn ngoan: “Thật đáng buồn khi nhận phải những nhận xét như vậy. Tuy nhiên, trở thành diễn viên không phải là ước mơ của đời tôi, nên tôi không bị nản lòng và khuất phục.”

Sau đó, Sofia chứng minh “cô đã đúng” khi chuyển sang vai trò mới trong ngành công nghiệp điện ảnh. Năm 28 tuổi, Sofia ra mắt The Virgin Suicides, tác phẩm điện ảnh đầu tiên cô giữ vai trò đạo diễn, tác giả kịch bản và đồng sản xuất. Chỉ bốn năm sau, bộ phim Lost in Translation của cô thành công vang dội. Phim được công chiếu vào năm 2003 và Sofia nhận giải Oscar hạng mục Kịch bản gốc.

Sofia Coppola và Francis Ford Coppola trong Lễ trao giải thường niên của National Board of Review 2002 Annual Awards Gala tại Tavern on the Green ở Thành phố New York, New York. (ảnh: Theo Wargo/WireImage)

Tại Cannes 2017, The Beguiled – một bộ phim đặc tả tâm lý người phụ nữ giữa khát vọng của bản thân và nỗi đau từ số phận – đưa cái tên Sofia lên tầm cao mới. Cô trở thành nữ đạo diễn thứ hai trong lịch sử đoạt giải Đạo diễn xuất sắc (người đầu tiên đạt thành tích trên là đạo diễn người Nga Yuliya Solntseva qua bộ phim Chronicle of Flaming Years tại Cannes 1961).

Hiện đang trong độ tuổi 52, giai đoạn được xem là chín muồi trong sáng tạo nghệ thuật thứ bảy, Sofia Coppola được nhận định là một trong những đạo diễn nổi bật nhất thế hệ của cô. Trong bộ phim Priscilla vừa trình làng, nữ đạo diễn Sofia tiếp tục thể hiện sở trường ở những góc nhìn gai góc khi nói đến thân phận người phụ nữ. Nội dung phim kể về mối tình nồng thắm và cuộc hôn nhân của siêu sao quá cố Elvis Presley với Priscilla.

Dư luận rộ lên do trong phim Priscilla chứa đựng nhiều tình tiết quá nhạy cảm, xét về khía cạnh đạo đức lẫn lịch sử. Ngay cả Lisa Presley (con gái ruột duy nhất của Elvis và Priscilla, đã qua đời đầu năm nay,) cũng phản đối gay gắt khi Sofia lên kế hoạch thực hiện một bộ phim ảnh hưởng nghiêm trọng đến thanh danh Elvis –người cha đã khuất của cô.

Đạo diễn Francis Ford Coppola, vợ Eleanor Coppola (trái) và con gái Sofia Coppola đến dự lễ trao giải Truyền hình Quốc tế XXI tại Mazda Palace ngày 5 Tháng Tư năm 2004 tại Milan, Ý. (ảnh: Giuseppe Cacace/Getty Images)

Với kinh phí đầu tư $20 triệu, Priscilla thành công đáng kể ở phòng vé khi thu được trên $132 triệu trong tuần đầu ra mắt, và sẽ còn tăng nhiều trong thời gian tới. Dẫu vậy, có lẽ nhiều khán giả sẽ không khỏi băn khoăn giữa những dư luận trái chiều khi nhắc tới nhân vật Priscilla trong phim lẫn ngoài đời. Bởi thực tế họ đang trông thấy nữ đạo diễn nổi tiếng (Sofia) đã đưa hai thành viên trong gia đình Presley (mẹ và con gái ruột) vào thế đối lập để cho ra một tác phẩm điện ảnh thoả ý.

___________________________________


Ở góc độ gia tộc, từ trước đến nay chỉ hai gia đình có ba thế hệ từng đoạt giải Oscar. Trước Coppola, Hustons là gia đình đầu tiên lập thành tích này. Bắt đầu với chiến thắng của John Huston năm 1949 ở hai hạng mục Đạo diễn và Kịch bản gốc qua phim The Treasure of the Sierra Madre, ba của John là Walter Huston đoạt giải Nam phụ trong phim. Thế hệ thứ ba, Anjelica Huston (con gái của John) cũng giành giải Oscar năm 1986 ở hạng mục Nữ phụ trong Prizzi’s Honor – bộ phim tội phạm hài do cha của cô làm đạo diễn.

Gia đình Coppola nổi tiếng hơn nhiều gia đình Hollywood khác nhờ sự đa dạng, họ nhận được 10 tượng Oscar (tính cả em rể cũ của Francis là David Shire) trong tổng số 24 đề cử ở nhiều hạng mục khác nhau. Còn xét về số lượng, kỷ lục được đề cử giải Oscar nhiều nhất thuộc về gia đình Newmans. Những thành viên Randy, Thomas, David, Emil, Lionel và Alfred trong đại gia đình này đã nhận được 12 tượng vàng Oscar trong tổng số 95 đề cử qua nhiều năm, tất cả đều là những giải thưởng âm nhạc.

[bichphuong]

6 bộ phim ‘bom tấn’ đang chiếu trên trang mạng trực tuyến
January 20, 2024

Nhất Anh/Người Việt

HOLLYWOOD, California (NV) – Nếu bạn đang muốn thưởng thức một bộ phim hay nào đó mà lại không muốn ra rạp thì xem phim trên các trang mạng trực tuyến là sự lựa chọn tuyệt vời.


“A Haunting in Venice” nằm trong bộ ba phim nói về thám tử tư Hercule Poirot. (Hình: 20th Century Fox)

Trong khi các bộ phim như “Mean Girls,” “The Beekeeper” hay “Wonka” đang “làm mưa làm gió” ở ngoài rạp thì tại các trang mạng xem phim như Netflix, Apple TV+, Peacock hay Paramount+ cũng không hề kém cạnh khi đang trình chiếu những bộ phim “bom tấn” từng thu hút lượng người xem đông đảo ở ngoài rạp, điển hình là sáu tác phẩm dưới đây.


A Haunting in Venice

“A Haunting in Venice” là bộ phim thứ ba nằm trong series phim trinh thám nói về vị thám tử tư Hercule Poirot, phỏng theo tiểu thuyết “Hallowe’en Party” của nhà văn Agatha Christie, do đạo diễn kiêm diễn viên chính Kenneth Branagh thực hiện.

Vị thám tử Hercule quyết định về hưu sau sự kiện trong phim “Death of the Nile” diễn ra và dành thời gian để nghỉ ngơi. Ông được một người bạn có tên Ariadne Oliver (do Tina Fey đóng) mời đến dự một lễ hội đặc biệt tại Venice và bất ngờ bị lôi vào một cuộc giết người rùng rợn. Với vụ án mạng này, Hercule không chỉ phải tìm ra thủ phạm mà còn bị lôi cuốn vào một trò chơi tâm linh sợ hãi.


Điều khiến “A Haunting in Venice” khác so với hai phần trước chính là yếu tố kinh dị được đưa vào trong suốt cuộc điều tra, đem lại một không khí bao trùm bí ẩn trong phim khiến người xem không thể rời mắt cũng như không thể tài nào đoán ra được hung thủ.

“Asteroid City” quy tụ một dàn diễn viên ngôi sao có tiếng ở Hollywood. (Hình: Universal Pictures)

Asteroid City

Năm 2023, đạo diễn Wes Anderson thực hiện bộ phim “Asteroid City,” quy tụ một dàn diễn viên hạng A có tiếng ở Hollywood, bao gồm Tom Hanks, Jason Schwartzman, Scarlett Johansson, Jeffrey Wright, Tilda Swinton, Margot Robbie, Jake Ryan và nữ diễn viên gốc Việt Hồng Châu.

“Asteroid City” lấy bối cảnh vào năm 1955 tại một thị trấn giả tưởng mang tên Asteroid, nơi diễn ra hội nghị Junior Stargazer với sự quy tụ của nhiều nhà thiên văn đủ mọi lứa tuổi khác nhau.


Mọi thứ trở nên thay đổi tại hội nghị Junior Stargazer khi có vật thể UFO (vật thể bay không xác định) xuất hiện, đem lại nhiều sự kiện bí ẩn, làm rối loạn đời sống thường ngày tại thị trấn. Đạo diễn Wes Anderson muốn tái hiện lại hình ảnh của nước Mỹ thời kỳ hậu chiến trong thế kỷ 20 qua lăng kính châm biếm, hài hước pha một chút viễn tưởng, đem lại thước phim đầy màu sắc và nhiều suy ngẫm đọng lại.

Hiện tại, “Asteroid City” đang chiếu trên trang mạng xem phim Peacock.

Tài tử Joaquin Phoenix hóa thân thành Hoàng Đế Napoleon Bonaparte trong phim “Napoleon.” (Hình: Apple Original Films)

Napoleon

Ridley Scott là một tên tuổi làm phim được kính trọng tại Hollywood. Các tác phẩm của ông không chỉ mang tính chất là một bộ phim “bom tấn” giải trí đơn thuần mà còn mang đậm nhiều giá trị cho mặt điện ảnh mà điển hình mới nhất chính là “Napoleon.”

Đây là dự án mới nhất của Ridley Scott, ra rạp hồi 22 Tháng Mười Một, 2023, thu về hơn $216 triệu toàn cầu. Trong phim, tài tử Joaquin Phoenix vào vai vị Hoàng Đế Napoleon Bonaparte, từ lúc còn làm chỉ huy nhỏ trong quân đội cho đến khi trở thành một vị tướng quân sự lão làng, chinh chiến trong các trận đấu đẫm máu và cuối cùng thành hoàng đế, đứng đầu một nước Pháp hùng mạnh.


Không chỉ vậy, phim còn xoay quanh cuộc hôn nhân đầy thăng trầm và bí ẩn của Hoàng Đế Napoleon và Hoàng Hậu Joséphine, do minh tinh Vanessa Kirby đóng.

Phiên bản “Napoleon” dài bốn tiếng bắt đầu chiếu trên trang xem phim trực tuyến Apple TV+ vào ngày 19 Tháng Giêng.

“Leo” là một trong những bộ phim hoạt họa nổi bật của Netflix trong năm qua. (Hình: Netflix)

Leo

“Leo” là một dự án của hãng hoạt họa Happy Madison Productions, được Netflix đầu tư sản xuất, có sự tham gia của tài tử Adam Sandler trong vai trò chuyển âm cho chú thằn lằn bò sát Leo, có một chuyến hành trình giúp đỡ các bạn nhỏ lớp Năm tại trường tiểu học Fort Myers Elementary School khi cậu chàng bí mật dạy cho các bạn những bài học hữu ích.

Leo là một loài bò sát khi có thể hiểu và nói được tiếng của con người. Với tính hoạt ngôn và sự thông thái của mình, Leo không chỉ đem lại nhiều khoảnh khắc vui nhộn cho các nhân vật trong phim mà còn cả niềm vui cho khán giả, khiến người xem ai cũng phải bật cười không ngớt.


Bên cạnh Adam Sandler, phim còn có sự góp giọng của các diễn viên khác như Jason Alexander, Rob Schneider, Jo Koy, Bill Burr…

“Leo” đang được chiếu trên Netflix, và là một trong những bộ phim hoạt họa có lượng xem nhiều nhất trên Netflix hiện nay.

Phong cách sketchbook độc đáo đem đến một tác phẩm “Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem” đầy màu sắc. (Hình: Paramount+)

Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem

“Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem” là một bộ phim hoạt họa mới mẻ và thú vị, không ngại mạo hiểm sáng tạo mà đạo diễn Jeff Rowe đặt tâm huyết vào, ra rạp hồi 2 Tháng Tám, 2023.

Đây cũng là dự án đóng vai trò trong việc khởi động lại thương hiệu “Ninja Rùa” truyện tranh từng rất nổi tiếng hồi thập niên 1980 và 1990, nói về biệt đội các thiếu niên rùa cùng tập luyện môn võ ninjutsu để chống lại các ác nhân ở thành phố New York.


Với phong cách vẽ “sketchbook” độc đáo như cách vẽ tay, “Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem” có lẽ là tác phẩm đầy màu sắc nhất trong năm dành cho mọi lứa tuổi từ nhỏ đến lớn, quy tụ dàn diễn viên chuyển âm nổi tiếng như Thành Long, John Cena, Seth Rogen, Ice Cube, Paul Rudd…

Hiện tại, bộ phim đang được chiếu trên trang mạng xem phim Paramount+.

“The Kitchen” là dự án đầu tiên mà tài tử Daniel Kaluuya làm đạo diễn. (Hình: Netflix)

The Kitchen

Tác phẩm “mở bát” của Netflix trong năm 2024 chính là bộ phim “The Kitchen,” hứa hẹn sẽ gây ra cơn chấn động trên nền tảng xem phim trực tuyến khi tập hợp dàn diễn viên tài năng và nhận được nhiều đánh giá tích cực khi có buổi công chiếu tại BFI London Film Festival, diễn ra hồi Tháng Mười, 2023.

Đây cũng là dự án đánh dấu cơ hội bén duyên với vai trò đạo diễn của tài tử Daniel Kaluuya khi anh đồng đạo diễn với nhà làm phim Kibwe Tavares. Không chỉ vậy, nam chủ nhân của tượng vàng Oscar năm 2021 còn đồng viết kịch bản với hai nhà biên kịch Rob Hayes và Joe Murtagh.

“The Kitchen” thuộc thể loại khoa học viễn tưởng đen tối, kể về Izi, một cựu tù nhân, do tài tử Kane Robinson (Kano) đóng, tìm cách bảo vệ một cậu thiếu niên mồ côi tên Benji, nhân vật do nam diễn viên trẻ Jedaiah Bannerman thủ vai, khỏi một thế lực độc tài bí mật.

Với phong cách pha trộn giữa “Runner” và “Black Mirror,” “The Kitchen” sẽ đem lại một bữa tiệc thị giác đầy sống động xoay quanh về những vấn đề giai cấp và giàu nghèo trong xã hội dưới lớp của một tác phẩm khoa học viễn tưởng.

Phim được chiếu trên Netflix vào ngày 19 Tháng Giêng. (Nhất Anh) [qd]

[hoanghoa]

Người đàn bà đang yêu
Tidoo Nguyễn
2 tháng 1, 2024


Ảnh minh họa: Shelby-deeter/Unsplash

“Woman In Love” là nhạc phẩm cổ điển bất hủ, vượt qua giới hạn không gian và thời gian, kể từ thời điểm ra đời hồi năm 1980. Lời bài hát bày tỏ đề tài muôn thuở của nhân loại, đó là tình yêu, mà cụ thể hơn là một người đàn bà đang yêu.

“Woman In Love” được anh em Barry và Robin Gibb, cũng là hai thành viên của nhóm nhạc Bee Gees, sáng tác riêng theo yêu cầu của nữ ca sĩ Barbra Streisand để cô trình bày đơn ca đầu tiên. Nhạc phẩm thuộc thể loại nhạc Rock nhẹ với giai điệu mượt, được viết dựa trên âm Rê thăng thứ (D# minor chord), với những note cao trong những câu được in đậm, như trong toàn bài hát sau đây:

Life is a moment in space
When the dream is gone
It’s a lonelier place
I kiss the morning goodbye
But down inside you know
We never know why
The road is narrow and long
When eyes meet eyes
And the feeling is strong
I turn away from the wall
I stumble and fall
But I give you it all


I am a woman in love
And I do anything
To get you into my world
And hold you within
It’s a right I defend
Over and over again
What do I do?

With you eternally mine
In love there is
No measure of time
We planned it all at the start
That you and I
Live in each other’s hearts
We may be oceans away
You feel my love
I hear what you say
No truth is ever a lie
I stumble and fall
But I give you it all

(Chorus – Điệp khúc)

I am a woman in love
And I do anything
To get you into my world
And hold you within
It’s a right I defend
Over and over again
What do I do?

I am a woman in love
And I’m talking to you
You know, I know, how it feels?
What a woman can do
It’s a right
I defend over and over again

Ảnh minh họa: Jonathan-borba/ Unsplash

Nếu thính giả để ý một chút thì sẽ nhận ra rằng chính những câu trong bản nhạc được hát ở note cao lại tạo ra một bài hát nhỏ, như thể là bài hát nhỏ được lồng trong bài hát lớn, với ý nghĩa: “Em dẹp bỏ rào cản. Em run rẩy và ngã lòng, nhưng đó là tất cả tình cảm mà em dành cho anh, và ôm anh trong vòng tay. Đó là quyền trong tình yêu mà em luôn luôn bảo vệ. Không che giấu sự thật rằng em run rẩy và ngã lòng nhưng đó là tất cả tình cảm mà em dành cho anh. Và em đang muốn nói với anh rằng em đang yêu. Cả hai ta đều biết cảm giác đang yêu là như thế nào, phải không anh?”.


Giọng ca hoàn hảo khỏe khoắn, âm vực rộng với cảm xúc nồng nàn cháy bỏng của Barbra Streisand đã đẩy cảm xúc của khán thính giả dâng trào qua từng câu ca. Nội dung bài hát bày tỏ nỗi niềm khát khao dâng hiến của một người đàn bà đang yêu:

Cuộc đời chỉ là giây phút thoáng qua, trong không gian trống rỗng,
Khi những giấc mơ tan biến,
Cuộc sống cô đơn hơn bao giờ hết.
Buổi sáng trôi qua,
Mà em thấy lòng mình chùng xuống,

Chúng ta không bao giờ hiểu được nguyên do.
Đường đời trải dài, mà lối đi thì hẹp,
Khi bắt gặp ánh mắt, cảm xúc trào dâng.

Em dẹp bỏ rào cản,
Em run rẩy và ngã lòng,
Nhưng đó là tất cả cảm xúc mà em dành cho anh.


Em đang yêu,
Và em có thể làm bất cứ điều gì để có anh trong đời em, ôm anh trong vòng tay
Đó là quyền trong tình yêu mà em luôn luôn bảo vệ.
Em biết làm gì khác được?


Nếu giả rằng em mãi có anh, thì thời gian dường như ngưng đọng,
Chúng ta đã quyết định ngay từ đầu,
Rằng anh và em giữ hình bóng nhau trong tim,
Dù hai ta như dòng chảy của đại dương mênh mông trôi đi.

Anh có thể cảm nhận được tình em dành cho anh,
Em có thể nghe giọng nói của anh,
Mà không che giấu sự thật nào.
Em run rẩy và ngã lòng,
Nhưng đó là tất cả cảm xúc mà em dành cho anh.


Em đang yêu,
Và em đang muốn nói với anh rằng,
Cả hai ta điều biết cảm giác đang yêu là như thế nào, phải không anh?
Những gì người phụ nữ có thể làm,
Là bảo vệ tình yêu mãi mãi.

Ảnh minh họa: Joel-overbeck/Unsplash

Barbra Streisand là ca sĩ đầu tiên trình bày nhạc phẩm này và thâu âm trong album nhạc Guilty. Bản thâu âm đã đem đến cho Barbra Streisand sự thành công vang dội cho bản đơn ca đầu tiên vì bài hát đã giành được vị trí thứ #1 trong hai năm 1980 và 1981 tại Hoa Kỳ và các quốc gia khác như là Úc, Áo, Bỉ, Canada, Phần Lan, Pháp, Đức, Iceland, Ireland, Ý, Netherlands, Na Uy, Nam Phi, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Zimbabwe.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi bản thâu âm của nữ ca sĩ này đã giành được danh hiệu đĩa Bạch Kim tại Pháp và Hoa Kỳ, với một triệu bản thâu âm được bán ra ở mỗi quốc gia.

Barbra Streisand hát bài này hay đến đỗi sau này dù có nhiều ca sĩ khác cover cũng không có ca sĩ nào vượt được cô. Một trong những bản cover được biết đến nhiều do nữ ca sĩ Liz McClarno trình bày, tuy nhiên, phiên bản cover này dường như không đánh thức nổi cảm xúc của khán thính giả vì thiếu cái hồn hay thiếu sự sâu lắng và đam mê. Nên cho dầu phiên bản cover này là bản video sống động, song lại “thua đứt” bản audio của Barbra Streisand.

Hơn nữa hòa âm của bản cover do nữ ca sĩ Liz McClarno trình bày nghe không “đã” bằng nguyên bản – với nhịp trống như nhịp tim đập mạnh liên tục của người đang yêu.

Vì vậy “Woman In Love” được xem như là bài hát mang tính biểu tượng cho Barbra Streisand, tức là khi nhắc đến cô, người ta nghĩ ngay đến bài hát “Woman In Love” mà cô trình bày.

Ảnh minh họa: Everton-vila/Unsplash

“Woman In Love” bằng cách nào đó cũng đã len lỏi đến Sài Gòn trong thập niên 80s và nửa đầu thập niên 90s. Tôi còn nhớ thời đó cả nữ lẫn nam sinh viên đều thích nghe bản “Woman In Love” qua giọng ca của Barbra Streisand trong băng cassette. Không chỉ có sinh viên thế hệ 7x thích nghe mà các thế hệ trước, 6x, và thế hệ sau, 8x, cũng mê bài hát này.

Trong dịp cuối năm, một người anh đáng kính thuộc thế hệ 6x từ Hoa Kỳ đã nhắc lại kỷ niệm thời những năm 80 và 90 rằng đi đâu anh cũng được nghe bài hát “Woman In Love” do Barbra Streisand hoặc do nữ ca sĩ Ngọc Bích trình bày. Bài hát quá hay đến đỗi 40 năm trôi qua, anh vẫn còn nhớ cảm xúc của mình khi đó.

Như vậy mới thấy là “Woman In Love” không chỉ khơi dậy cảm xúc của những ai đang yêu mà còn đọng lại trong lòng người nghe để trở thành ký ức đẹp, có thể mang theo suốt cả cuộc đời.

Có lẽ, bất kỳ gã đàn ông nào cũng ước mong trong cuộc đời có một cô gái yêu mình mạnh mẽ, dám thể hiện tình cảm và dám làm tất cả mọi điều vì mình, giống như Barbra Streisand khẳng định trong đoạn điệp khúc:

“I am a woman in love,
And I do anything,
To get you into my world.

And hold you within,
It’s a right I defend
Over and over again
What do I do?”

[bichphuong]

Đường đến Oscar 2024: Hy vọng nào cho Killers of the Flower Moon?
Trung Kiên – 30 tháng 12, 2023



Leonardo DiCaprio và Lily Gladstone trong ‘Killers of the Flower Moon’ (Paramount)

Hollywood lại trải qua thêm một năm đầy khó khăn ở cả hai khía cạnh doanh thu và sáng tạo. Tuy nhiên, với Killers of the Flower Moon, phim dù không thành công ở phòng vé nhưng lại là một trong những điểm sáng tích cực nhất…

Màu của tội ác

Killers of the Flower Moon có thể gọi là kiệt tác (masterpiece) điện ảnh thuần túy, nổi bật nhờ cách miêu tả tự nhiên và tàn ác của bậc thầy điện ảnh Martin Scorsese về một trong những cuộc diệt chủng tồi tệ nhất từng xảy ra trong lịch sử Mỹ. Dựa theo tác phẩm văn học cùng tên của tác giả David Grann, đạo diễn Martin Scorsese kể lại vụ thảm sát cộng đồng da đỏ thuộc bộ tộc Osage ở Oklahoma vào những năm 1920. Tội lỗi từ lòng tham của con người trong Killers of the Flower Moon thật trần trụi, khiến người xem sợ hãi, ghê tởm khi nhìn thấy cái ác bên dưới những vẻ mặt đầy lương thiện và đạo đức.


Đa phần người da trắng thời đó không coi việc sát hại người da đỏ bản địa là giết người mà chỉ là hành vi tàn ác với “động vật”, không ngần ngại xuống tay giết chết những người mà họ cho là hạ đẳng hơn họ, vì lợi ích tài chính không hơn không kém.

Ernest Burkhart (siêu sao Leonardo DiCaprio nhập vai) và ông chú William Hale (nam diễn viên gạo cội Robert De Niro đóng) tiến hành âm mưu và trở thành thủ phạm như bộ khung được lắp đặt nhuần nhuyễn theo các quy ước cổ điển. Tiếp sức cho họ là những kẻ ngoài vòng pháp luật và những tên xã hội đen không thể chạm tới.

Nếu như ở các bộ phim trước như: Gangs of New York (2002), The Departed (2006), The Irishman (2019),… Scorsese vẽ nên “sắc máu” trong những cuộc thanh trừng đậm tính băng đảng, thì Killers of the Flower Moon là bức tranh được pha từ màu của vàng đen (dầu mỏ) và nước mắt.

Hình ảnh những đàn gia súc nâu và đen đang gặm cỏ, những trang trại xanh với những ngôi nhà lớn màu vàng nhạt,… vừa tuyệt đẹp vừa khiến khán giả hoang mang. Bởi ẩn đằng sau khung cảnh bình yên là sự phản bội, lòng tham và những linh hồn lạc lối. Yếu tố đặc sắc từ Killers of the Flower Moon nằm ở những góc nhìn khác nhau về bộ tộc Osage. Ngoài sự tàn bạo họ phải chịu đựng, bộ phim tóm lược văn hóa sắc tộc, từ những nghi lễ xung quanh chuyện sinh tử và hôn nhân, cho đến cách thức họ di chuyển ra khỏi vùng an toàn trong quá trình hoà nhập. Đó là hình ảnh “vòng tròn văn hoá bản địa,” ngày càng mở rộng trong không gian, đã được thể hiện vô cùng mãn nhãn ở cảnh cuối.

Đạo diễn Martin Scorsese (ảnh: Michael Buckner/Variety via Getty Images)

Phim của sự kiên nhẫn

Bộ phim dài nhất sự nghiệp của đạo diễn lừng danh Martin Scorsese quả không dành cho những khán giả thiếu tính kiên nhẫn, chủ nhân 14 đề cử Oscar, thắng hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất năm 2007 qua phim The Departed luôn nghiêm khắc với những đặc tính tạo nên tên tuổi của ông.

Ở thời hiện đại, thời gian được xem như vàng, có lẽ ngoài Scorsese, không ai dám xây dựng một bộ phim với cấu trúc khác lạ và dài bất thường đến thế. Tuy có yếu tố tội phạm và giật gân, phim không thực sự hấp dẫn từ đầu đến cuối, hai phần ba thời lượng đầu của bộ phim có nhiều khoảnh khắc khá nhàm chán, không gì đặc biệt ngoài vài vụ giết người khá chóng vánh.


Thừa biết hung thủ từ trước trong một bộ phim sử thi-chính kịch-tội phạm “dài ngoằng”, vậy điều gì có thể thu hút sự chú ý của khán giả? Chỉ có sự góp mặt của toàn những siêu sao Leonardo DiCaprio, Robert De Niro, Brendan Fraser, Lily Gladstone,… bên cạnh Scorsese – những cái tên đảm bảo thương hiệu và chất lượng – mới có thể giữ chân khán giả qua hơn nửa thời lượng, đến giây phút đó, khoảnh khắc đó, mọi người mới dần nhận ra mình đang thưởng thức một kiệt tác.

Killers of the Flower Moon tiêu biểu cho một tác phẩm điện ảnh cần sự kiên nhẫn mới có thể nhận ra thông điệp đậm tính nhân sinh bên cạnh những vệt máu. Nếu như cần đánh đổi thứ gì đó để thưởng thức vẻ đẹp điện ảnh, thời gian chính là điều đơn giản nhất mà “ông đạo diễn 81 tuổi” Scorsese cần ở bạn, nó sẽ giúp bạn cảm thấy giá trị nghệ thuật đích thực đẹp như “một sự giải thoát” sau hàng loạt những nỗi đau.

Làm sao không đau cho được khi chứng kiến nhân vật Ernest tham gia vào âm mưu giết những thành viên trong gia đình vợ, rồi từ từ đầu độc vợ của mình – người mà anh ta khẳng khái yêu bằng cả con tim!? Trên thế gian liệu có một thứ tình yêu như thế? Làm sao không “giải thoát” cho được trước giây phút “tỉnh ngộ” của Ernest. Có hay chăng, dẫu mọi người trên thế gian đều tha thứ cho Ernest, nhưng anh ta hiểu rằng mình không thể nào tha thứ cho bản thân được nữa khi chọn “quay đầu” như một cách giải thoát.

Lily Gladstone trên sân khấu nhận giải Gotham Awards 2023 tại New York City, cùng Leonardo DiCaprio và Robert De Niro (ảnh: Dimitrios Kambouris/Getty Images for The Gotham Film & Media Institute)

Hy vọng nào ở Oscar 2024?

Killers of the Flower Moon ra mắt lần đầu tại Liên hoan phim Cannes vào Tháng Năm 2023 và được tán thưởng nhiệt liệt. Phim được phát hành trên nền tảng trực tuyến Apple TV+ và chính thức ra rạp vào ngày 20 Tháng Mười.

Phim được Viện phim Mỹ (American Film Institute) liệt kê là một trong mười phim hay nhất năm 2023, đồng thời nhận giải Phim hay nhất của Hiệp hội Phê bình phim New York (New York Film Critics Circle). Bên cạnh đó, Killers of the Flower Moon được bảy đề cử Quả Cầu Vàng và được dự đoán sẽ chiếm nhiều vị trí quan trọng ở danh sách đề cử Oscar 2024 (Phim hay nhất, Đạo diễn, Nam chính, Nữ chính, Nữ phụ, Kịch bản chuyển thể,…)

Tuy nhiên, riêng với Oscar, Killers of the Flower Moon đụng với một đối thủ cực kỳ nặng ký: Oppenheimer của Christopher Nolan, một đạo diễn cũng thuộc hàng A+ với đẳng cấp không thua gì Martin Scorsese (và hạng mục nam chính, nếu được đề cử, Leonardo DiCaprio cũng đụng độ với đối thủ nặng ký Cillian Murphy trong vai khoa học gia nguyên tử năng J. Robert Oppenheimer).

Với Killers of the Flower Moon, một lần nữa, Leonardo DiCaprio có một vai diễn để đời. Phần nhập vai “xuất quỷ nhập thần” của gã “Sói già phố Wall” dạo nào giờ đây lại khiến người xem lạnh cả người. Hy vọng thực tế nhất của Killers of the Flower Moon ở hạng mục quan trọng có lẽ nằm ở giải Nữ chính. Đó là diễn viên Lily Gladstone, trong vai Mollie Burkhart – người vợ đáng thương của Ernest.

________________

Killers of the Flower Moon

Đạo diễn: Martin Scorsese

Kịch bản: Eric Roth, Martin Scorsese; Dựa trên tác phẩm cùng tên của David Grann

Sản xuất: Dan Friedkin; Bradley Thomas; Martin Scorsese; Daniel Lupi

Diễn viên: Leonardo DiCaprio; Robert De Niro; Lily Gladstone

Quay phim: Rodrigo Prieto

Âm nhạc: Robbie Robertson

Hãng sản xuất: Apple Studios; Imperative Entertainment; Sikelia Productions; Appian Way Productions

Phát hành: Paramount Pictures; Apple Original Films

Ngày trình chiếu: 20 Tháng Năm 2023 (Cannes)

Ngày phát hành thị trường Mỹ: 20 Tháng Mười 2023

Ngân sách: $200 triệu

Doanh thu: $156.3 triệu

[tramthaiha]

Chiến tranh làm lu mờ Oscar, Oppenheimer nhận giải phim hay nhất
March 11, 2024

LOS ANGELES, California (NV) – “Oppenheimer,” tựa phim chính kịch dựa trên cuộc đời của một nhân vật có thật, dài ba giờ đồng hồ, trở thành cơn sốt phòng vé đem về hàng tỷ Mỹ kim, được trao giải tác phẩm điện ảnh hay nhất tại Lễ Trao Giải Oscar lần thứ 96, đồng thời là lễ đăng quang cho đạo diễn Christopher Nolan, theo KTLA 5 News.

Sau khi để đạo diễn được cho là hàng đầu Hollywood vuột mất danh hiệu trong nhiều năm, Oscar giờ đây bù đắp khoảng thời gian đó bằng cách trao bảy giải cho tựa phim tiểu sử xuất chúng của Nolan, trong đó có giải tài tử chính xuất sắc nhất trao cho Cillian Murphy, tài tử phụ xuất sắc nhất cho Robert Downey Jr. và đạo diễn xuất sắc nhất cho Nolan.

Khi trao giải cho “Oppenheimer,” Viện Hàn Lâm Khoa Học và Nghệ Thuật Điện Ảnh làm một điều chưa từng có trong hơn một thập niên: trao giải thưởng cao nhất cho tựa phim trường quay có kinh phí lớn, được đón xem rộng rãi. Trong ngành công nghiệp điện ảnh mà áo choàng, khủng long hay Tom Cruise thường là những mảnh ghép cần thiết để có doanh thu phòng vé to lớn, “Oppenheimer” thu hút hàng loạt khán giả tới rạp xem tựa phim gây cấn, nói về phân hạch nguyên tử của J. Robert Oppenheimer và quá trình tạo ra bom nguyên tử.

Từ trái, Emma Thomas, Charles Roven, và Christopher Nolan nhận giải Oscar cho phim hay nhất với “Oppenheimer” tại lễ trao giải lần thứ 96 ở Dolby Theatre đêm 10 Tháng Ba, 2024 ở Hollywood, California (Hình: Kevin Winter/Getty Images)

“Dù tốt hay xấu, tất cả chúng ta đều đang sống trong thế giới của Oppenheimer,” tài tử Murphy phát biểu trong lúc nhận giải. “Tôi muốn dành tặng điều này cho những người kiến tạo hòa bình.”

Là tựa phim xoáy sâu vào khả năng hủy diệt hàng loạt của con người, “Oppenheimer” cũng đang nổi danh — thậm chí vượt qua tựa phim cùng thể loại nói về hiện tượng văn hóa, “Barbie” – như một tựa phim thích hợp cho việc dự báo một thời đại đầy rẫy thảm họa, dù có phải là do con người tạo ra hay không.


Lễ Trao Giải Oscar hôm Chủ Nhật, 10 Tháng Ba tại Đại Hý Viện Dolby ở Los Angeles diễn ra trong bối cảnh chiến tranh ở Gaza và Ukraine, cũng như cuộc bầu cử quan trọng sắp diễn ra ở Hoa Kỳ. Các giải thưởng dành cho phim tài liệu trao cho “20 Days in Mariupol” và phim quốc tế hay nhất “The Zone of Interest” đưa chính trị trở thành tâm điểm chú ý của giải Oscar.

Màn so tài được mong chờ nhất thuộc về Emma Stone, giành giải minh tinh chính xuất sắc nhất cho vai diễn Bella Baxter trong “Poor Things.” Ở giải thưởng được xem là hấp dẫn nhất đêm qua, Stone giành chiến thắng trước Lily Gladstone của “Killers of the Flower Moon.” Gladstone suýt chút nữa trở thành người Mỹ bản địa đầu tiên giành được Giải Oscar.

Thay vào đó, các nhà bình chọn giải Oscar không thể cưỡng lại sự ngưỡng mộ trong màn trình diễn “Poor Things” của Stone. Chiến thắng dành cho Stone, giải Oscar cho minh tinh chính xuất sắc thứ hai của cô sau chiến thắng năm 2017 cho “La La Land,” khẳng định người phụ nữ 35 tuổi này được cho là minh tinh màn ảnh rộng xuất sắc trong thế hệ của cô. Danh sách phụ nữ đoạt giải minh tinh xuất sắc nhất hai lần trở lên đều có những cái tên rất lừng lẫy, như Katharine Hepburn, Frances McDormand, Ingrid Bergman và Bette Davis.


Nhưng sự phản đối và chính trị lại len lỏi vào Giải Thưởng Viện Hàn Lâm trong năm bầu cử. Cuối chương trình, viên chủ sự chương trình Jimmy Kimmel đọc một bài viết chỉ trích trên mạng xã hội từ cựu Tổng Thống Donald Trump.

Nolan từng có nhiều phim đoạt giải Oscar, gồm có “Inception,” “Dunkirk” và “The Dark Knight.” Nhưng chiến thắng hôm Chủ Nhật với cương vị đạo diễn là giải Oscar đầu tiên dành cho nhà làm phim 53 tuổi này. Phát biểu trước giới mộ điệu, Nolan nhấn mạnh rằng điện ảnh đã hơn một trăm tuổi.

“Barbie,” tựa phim ăn khách nhất phòng vé năm ngoái bán được hơn $1.4 tỷ tiền vé, cuối cùng chỉ giành được một giải: ca khúc trong phim hay nhất cho “What Was I Made For?” của Billie Eilish và Finneas. Đây là giải Oscar thứ hai của họ, hai năm sau khi giành chiến thắng với nhạc phim James Bond, “No Time to Die.”

Các cuộc biểu tình phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza làm tắc nghẽn giao thông xung quanh Đại Hý Viện Dolby ở Los Angeles, làm gián đoạn sự xuất hiện của các ngôi sao trên thảm đỏ và chuyển sự chú ý của giải Oscar qua cuộc xung đột đang diễn ra. Vài người biểu tình còn hét lên “Thật đáng hổ thẹn!” vào những người đang nhận giải thưởng.


Jonathan Glazer, nhà làm phim Anh Quốc có bộ phim kinh dị về trại tập trung Auschwitz “The Zone of Interest” đoạt giải phim quốc tế hay nhất, rút ra mối liên hệ giữa sự mất nhân tính được mô tả trong phim của ông và hiện thực ngày nay.

Một năm sau khi “Navalny” giành được giải thưởng tương tự, “20 Days in Mariupol” của Mstyslav Chernov, biên niên sử đau khổ về những ngày đầu Nga xâm lược Ukraine, giành giải phim tài liệu hay nhất. Chiến thắng đầu tiên dành cho “Frontline” của hãng tin AP và PBS, có được khi cuộc chiến ở Ukraine vượt qua cột mốc hai năm mà không có dấu hiệu dừng lại.

Chernov, nhà làm phim người Ukraine và cũng là phóng viên hãng tin AP được đề cử Oscar vào ngày ông hay tin quê hương bị đánh bom, lên án kịch liệt về cuộc xâm lược của Nga.

Kịch bản gốc hay nhất thuộc về “Anatomy of a Fall,” tương tự Barbie, được chấp bút bởi hai người: đạo diễn Justine Triet và Arthur Harari. “Tôi nghĩ điều này sẽ giúp tôi vượt qua cơn khủng hoảng tuổi trung niên,” Justine Triet nói.

Jefferson, trước đây là một nhà văn truyền hình từng đoạt giải thưởng, cho biết: “Thay vì làm một bộ phim trị giá $200 triệu, hãy thử làm 20 bộ phim trị giá $10 triệu.”

Chiến thắng dành cho Oppenheimer đem tới cho Hollywood cơ hội vui mừng bất chấp những cơn bão đang hiện diện trong ngành điện ảnh. Phim của Nolan ra mắt vào năm ngoái đúng lúc các tài tử tham gia cùng các nhà biên kịch trong một cuộc bãi công kéo dài liên quan tới các nền tảng phát trực tuyến và trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI). Cuộc bãi công của các tài tử chấm dứt vào Tháng Mười Một, nhưng Hollywood vẫn không mấy an tâm. Phát trực tuyến tỏ ra kém cạnh hơn về lợi tức cho phần lớn các hãng phim không có tên trên Netflix.

Nhưng “Barbenheimer” là loại hiện tượng nằm ngoài kế hoạch mà Hollywood cần có nhiều hơn. Hai tựa phim này cũng có thể nâng vị thế giải Oscar truyền hình, vốn được hưởng lợi từ lịch sử khi có những tựa phim lớn tranh giành nhau. Số lượng khán giả lớn nhất mà Giải Oscar từng ghi nhận là thời điểm tựa phim Titanic của James Cameron giành giải Oscar năm 1998. (TTHN)
 

[duynga]

Bom tấn “Oppenheimer” nổ vang với bảy giải Oscar
Minh An
 11 tháng 3, 2024

 
 
Christopher Nolan với hai chiến thắng vang dội tại Oscar 2024, khi giành được hai trong số giải lớn nhất Academy Awards: Phim xuất sắc nhất và Đạo diễn xuất sắc nhất (ảnh: Jeff Kravitz/FilmMagic)

“Oppenheimer” của Christopher Nolan đã chấm dứt “cơn hạn hán” kéo dài nhiều năm đối với các phim bom tấn kinh phí lớn (khi những phim thành công thương mại thường ít khi hoặc không thể được ban giám khảo AMPAS ghé mắt đến). Tại lễ công bố Oscar lần thứ 96 (ngày 10 Tháng Ba 2024), “Oppenheimer” đã chiến thắng vang dội với bảy giải, trong đó có giải Phim hay nhất.

Theo BoxOfficeMojo, doanh thu phòng vé toàn cầu của “Oppenheimer” đạt $957 triệu, trở thành bộ phim có doanh thu toàn cầu lớn nhất giành được giải cao nhất của Viện hàn lâm khoa học nghệ thuật điện ảnh Hoa Kỳ (AMPAS) sau 20 năm, kể từ The Lord of the Rings: The Return of the King tại Oscar 2004 (phần cuối cùng trong bộ ba phim The Lord of the Rings của Peter Jackson đã thu về $1.15 tỷ trên toàn thế giới).

Ngoài giải cao nhất (Phim xuất sắc nhất), “Oppenheimer” còn mang lại giải Đạo diễn xuất sắc nhất cho Christopher Nolan; giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất cho Cillian Murphy; Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Robert Downey Jr…


Oscar có xu hướng được lấn át bởi dòng phim nghệ thuật có kinh phí thấp, với chi phí sản xuất lẫn doanh thu phòng vé khiêm tốn, thấp hơn nhiều so với những phim bom tấn như “Oppenheimer”. Phim giành giải Phim hay nhất Oscar 2023, “Everything Everywhere All at Once”, chỉ mang về $143 triệu, tính toàn cầu. “CODA”, bộ phim giành chiến thắng vào năm trước đó, chỉ được phát hành rạp rất hạn chế trước khi được đưa lên ứng dụng streaming Apple TV+. Trong số những tác phẩm đoạt giải Phim hay nhất trong thập niên qua, chỉ có hai phim – “Parasite” của Hàn Quốc năm 2019 và “Green Book” năm 2018 – kiếm được hơn $200 triệu toàn cầu.

Với thành công “Oppenheimer”, Christopher Nolan 53 tuổi không chỉ là đạo diễn thành công về mặt nghệ thuật mà còn là đạo diễn kiếm được nhiều tiền nhất Hollywood. Tạp chí Forbes ước tính ông kiếm được 15% trong “tổng doanh thu đầu tiên” (“first-dollar gross”) của “Oppenheimer”, nghĩa là ông được trả một phần trên mỗi đồng mà bộ phim kiếm được, ngay cả trước khi hãng phim thu hồi chi phí. Từ doanh thu phòng vé, doanh số video gia đình và doanh thu từ việc cấp phép cho dịch vụ phát trực tuyến đầu tiên, Christopher Nolan có thể kiếm được khoảng $72 triệu trước thuế. Tổng doanh thu sẽ tiếp tục tăng khi bộ phim được bán lại cho các nhà phát trực tuyến và tiền bản quyền bán được trong nhiều năm tới.

Mỗi phim do Christopher Nolan sản xuất, kể từ lần đầu tiên hợp tác với Warner Bros. cho dự án “Insomnia” năm 2002, đều thu về ít nhất $100 triệu, và sáu trong bảy bộ phim gần đây nhất của ông – đáng chú ý nhất là hai phim “Dark Knight” cuối cùng – đã thu về hơn $500 triệu (bộ phim thứ bảy, “TeneT”, được phát hành trong thời điểm đại dịch vẫn thu về con số ấn tượng $350 triệu). Christopher Nolan trở thành một trong những đạo diễn quyền lực nhất Hollywood.

Khi chuẩn bị bán dự án tiếp theo (“Oppenheimer”) vào Tháng Chín 2021, các giám đốc điều hành của Paramount, Sony, Universal và Apple đã được mời đến văn phòng Christopher Nolan ở Hollywood Hills để đọc kịch bản. Lập tức các hãng phim tranh nhau giành dự án “Oppenheimer”; và Nolan có đủ lợi thế để yêu cầu một số điều kiện tiên quyết cho các đối tác tiềm năng, trong đó có ngân sách sản xuất $100 triệu, $100 triệu cho tiếp thị; ngoài ra, còn có điều kiện toàn quyền kiểm soát sáng tạo, yêu cầu thời hạn mở rộng cho việc chiếu rạp, khoảng thời gian tạm ngừng mà hãng phim tuyệt đối không được phát hành bất kỳ phim gì trong những tuần trước và sau bộ phim của Christopher Nolan; và cuối cùng là điều kiện được hưởng 20% tổng doanh thu đầu tiên (first-dollar gross).

Cần nhấn mạnh, không phải đạo diễn hoặc diễn viên nào cũng có thể được hãng phim đồng ý với thỏa thuận chia chác “first-dollar gross”. Việc được thỏa mãn yêu cầu này là bằng chứng của thế mạnh tuyệt đối nhất đối với giới làm phim Hollywood. Trong giới diễn viên, gần như không có bất kỳ người nào có thể đề cập “first-dollar gross” với hãng sản xuất, trừ một số ít ngôi sao thượng thặng như Tom Cruise (người kiếm được khoảng 12.5% tổng doanh thu cho bộ phim Mission: Impossible mới nhất). Ngay cả đối với các nhà làm phim có uy tín nhất nhì Hollywood, thỏa thuận chia chác “first-dollar gross” cũng chỉ dành cho những gương mặt sừng sỏ cỡ Steven Spielberg, James Cameron và Peter Jackson.

Trở lại với dự án “Oppenheimer”. Sau khi nghe Christopher Nolan trình bày, người đứng đầu xưởng phim của Universal, Donna Langley, đã đồng ý với các điều kiện của Nolan và duyệt việc sản xuất “Oppenheimer”. Các nguồn tin nói với tờ Forbes rằng thỏa thuận của Nolan với Universal bao gồm 15% tổng doanh thu, chứ không phải như 20% được đưa ra lúc ban đầu. “Oppenheimer” được sản xuất vào đầu năm 2022 và ngày phát hành được ấn định vào Tháng Bảy 2023. Đây là bộ phim đầu tiên của đạo diễn Christopher Nolan không phải do Warner Bros. Pictures phát hành kể từ phim “Memeto” năm 2000. Cũng có thể để phá đám Christopher Nolan lẫn hãng Universal, Warner Bros. Pictures đã chơi xỏ lá khi phát hành bộ phim bom tấn “Barbie” của họ vào cùng ngày với “Oppenheimer” (ngày 21 Tháng Bảy 2023).

Trong chương trình “Actors on Actors” trên Variety, Margot Robbie (nữ diễn viên chính trong “Barbie”) thuật rằng nhà sản xuất Chuck Roven của “Oppenheimer” đã gọi cho cô, yêu cầu Warner Bros. dời ngày phát hành “Barbie” để không trùng ngày với “Oppenheimer”. Tuy nhiên, búp bê “Barbie” không ngại đối đầu và dám chơi lớn với khoa học gia chế bom nguyên tử “Oppenheime”. Margot Robbie trả lời: “Chúng tôi sẽ không dời lịch phát hành (“Barbie”). Nếu sợ phải đối đầu với chúng tôi thì mấy người nên dời lịch (“Oppenheimer”) của mình đi.” Và thế là báo chí Mỹ đặt ra từ “Barbenheimer” để nói về cuộc đụng độ cùng ngày của “Barbie” và “Oppenheimer”. Cả hai đều thắng lớn về doanh thu. “Oppenheimer” đạt được hơn $950 triệu, trong khi “Barbie” thu được hơn $1.4 tỷ.

Với thành công vang dội của “Oppenheimer” về mặt thương mại lẫn phê bình, cuộc chiến giành dự án tiếp theo của Christopher Nolan hứa hẹn khốc liệt hơn. Năm 2023, tờ Variety đưa tin rằng Warner Bros. – không muốn để Universal phỗng tay trên như trong dự án “Oppenheimer” – đã gửi cho Christopher Nolan một tấm séc tiền bản quyền trị giá bảy con số, không kèm theo điều kiện nào, như một khoản ứng trước. “Chúng tôi hy vọng sẽ giành lại được Nolan,” đồng giám đốc điều hành của Warner Bros., Michael De Luca, nói với Variety. Nhiều người trong giới tin rằng, bây giờ, Christopher Nolan muốn bất kỳ điều kiện gì, hãng phim nào cũng phải chìu theo.

__________________

7 Oscar của “Oppenheimer”

Best Picture: Emma Thomas, Charles Roven và Christopher Nolan, Producers

Best Directing: Christopher Nolan

Best Actor in a Leading Role: Cillian Murphy

Best Actor in a Supporting Role: Robert Downey Jr.

Best Cinematography: Hoyte van Hoytema

Best Original Score: Ludwig Göransson

Best Film Editing: Jennifer Lame


______________________
 

[dailien]

5 phim dựa trên tiểu thuyết của Stephen King có doanh thu cao nhất
April 13, 2024

Nhất Anh

HOLLYWOOD, California (NV) – Nói về văn học hiện đại ngày nay, không thể không nhắc đến nhà văn Stephen King, được mệnh danh là “Ông hoàng kinh dị” nổi đình nổi đám.

Bí mật đen tối đằng sau nghĩa địa chó mèo trong “Pet Sematary” khiến người xem rợn người. (Hình: Paramount Pictures)

Bắt đầu việc viết lách chỉ từ khi mới 12 tuổi, sự nghiệp văn chương đồ sộ của Stephen King được xem là một kho tàng mang tính giá trị cao của nước Mỹ, không chỉ được đón nhận nồng nhiệt từ độc giả mà còn phản ảnh những sự kiện có thật ở ngoài đời, thông qua các con chữ và nội dung kinh dị ẩn dụ đặc sắc.


Các tác phẩm của ông cũng là nguồn cảm hứng sâu sắc cho các nhà làm phim Hollywood chuyển thể sang ngôn ngữ điện ảnh, đặc biệt là năm phim trong số hơn 60 phim được chuyển thể dưới đây, vừa được lòng người hâm mộ và giới phê bình, và vừa thu về doanh thu cao.

Pet Sematary (năm 1989 thu $90 triệu)

Năm 1989, đạo diễn Mary Lambert bắt tay với hãng Paramount Pictures thực hiện bộ phim “Pet Sematary,” dựa trên cuốn tiểu thuyết của Stephen King viết vào năm 1983.

Đặc biệt, dự án do chính Stephen King viết kịch bản, với sự tham gia của các diễn viên Dale Midkiff, Denise Crosby, Blaze Berdahl, Fred Gwynne và Miko Hughes.


Phim theo chân gia đình Bác Sĩ Louis Creed chuyển về một thị trấn nhỏ ở Maine. Khi con trai mình bị tai nạn xe vận tải tông chết, vì quá đau lòng, Louis vô tình biết được cách thức chôn xác ở nghĩa địa chó mèo để con mình có thể sống lại. Mặc cho nhiều lời cảnh báo từ người hàng xóm về hậu quả của việc vượt qua ranh giới sự sống và cái chết, Louis quyết tâm làm để có thể nhìn lại con trai của mình. Tuy nhiên, những gì vị bác sĩ làm đã khởi nguồn cho nhiều hệ lụy kinh hoàng xảy ra.

Năm 2019, phiên bản “Pet Sematary” được làm lại nhưng vẫn không thể vượt qua được bản chuyển thể gốc hồi năm 1989, không chỉ về nội dung phim mà còn cả doanh thu.

Phiên bản năm 1989 thu về $90 triệu, tương đương với $215 triệu ngày nay. Với dàn diễn viên dày dặn kinh nghiệm kết hợp với câu chuyện đẫm máu và đen tối về sự sống và cái chết, “Pet Sematary” đã thể hiện được những gì mà Stephen King tưởng tượng và vẽ nên trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của mình.

Căn phòng 1408 kinh hoàng trong phim “1408.” (Hình: Dimension Films)

1480 (năm 1999 thu $133 triệu)

Khung cảnh về khách sạn rùng rợn, thời gian trôi qua và những chấn thương tinh thần bị phơi bày được người hâm mộ thích thú ở Stephen King và “1408” có tất cả những điều đó.

Trong phim, tài tử John Cusack đóng vai Mike Elsin, một nhà văn bị tổn thương sau khi con gái qua đời, đi tìm kiếm niềm cảm hứng cho cuốn sách kinh dị và giật gân của mình bằng cách tìm kiếm trải nghiệm tại căn phòng bị ma ám nổi tiếng trong khách sạn mang tên The Dolphin ở New York. Mặc cho sự ngăn cản của nhiều người, Mike vẫn quyết định bước vào căn phòng và hàng loạt tình huống khủng khiếp đã xảy ra với anh.

Bộ phim của đạo diễn Mikael Hafstrom có một số cảnh thực sự đáng sợ khi cả nhân vật và thậm chí là người xem đều không biết đâu là thực và đâu là giả. Ngoài ra, điều khiến “1408” thú vị so với các phim kinh dị khác chính là khung cảnh chỉ gói gọn trong căn phòng khách sạn nhỏ và chỉ xoay quanh duy nhất nhân vật Mike Elsin, đem lại sự ngột ngạt, khó chịu khi những nỗi sợ của nhân vật dần dần được phơi bày qua những hình ảnh đáng sợ.

“1408” dựa trên câu chuyện ngắn cùng tên của Stephen King viết vào năm 1999, gây tiếng vang khi thu về $133 triệu trong khi kinh phí thực hiện chỉ $25 triệu.

Tom Hanks (trái) và Michael Clarke Duncan trong phim “The Green Mile.” (Hình: Warner Bros. Pictures)

The Green Mile (năm 1999 thu $287 triệu)

“The Green Mile” là cuốn tiểu thuyết thể hiện một khía cạnh thực tế hơn nhiều của Stephen King, phát hành hồi năm 1996, lấy bối cảnh nơi ngục tù, nơi mà nhân vật chính, John Coffey, sống những ngày cuối cùng ở tù trước khi bị hành hình.

Năm 1999, đạo diễn Frank Darabont tiếp tục chuyển thể tác phẩm của Stephen King sang điện ảnh, và lần này ông chọn hai tài tử xuất sắc tham gia là Tom Hanks và Michael Clarke Duncan.

Không như những tác phẩm khác của Stephen King, “The Green Mile” không có bất kỳ nỗi kinh hoàng siêu nhiên nào, ngược lại, nó chỉ có con người thể hiện phần đen tối bản ngã của bạo lực và tàn bạo, xoáy sâu vào vấn đề phân biệt chủng tộc và sự bất công, vốn dĩ luôn “âm ỉ” ngầm trong xã hội Mỹ.

Bộ phim từng đoạt hai giải Critics Choice Awards, trong đó có giải “Kịch bản chuyển thể hay nhất” và nhận bốn đề cử giải Oscar.


Có thể nói, “The Green Mile” là một câu chuyện thực sự đầy ám ảnh và đánh động vào trái tim của người xem, đem lại thành công cho hãng Warner Bros. và đạo diễn Frank Darabont khi thu về $287 triệu, tương đương với con số $511 triệu ngày nay.

Thằng hề với đôi mắt sắc lạnh (phải) tiếp tục gây ám ảnh cho khán giả trong “It: Chapter Two.” 
(Hình: New Line Cinema)

It: Chapter Two (năm 2019 thu $473 triệu)

“It: Chapter Two” là phần phim thứ hai sau bộ phim “It” phát hành vào năm 2019, do đạo diễn Andy Muschietti thực hiện, dựa trên cuốn tiểu thuyết “It” dài 1,100 trang mà Stephen King viết vào năm 1986, lấy bối cảnh 27 năm sau những sự kiện của phần đầu xảy ra.

Những đứa trẻ trong “It” phần đầu nay đã trưởng thành và cuộc sống riêng. Những tưởng quá khứ đã qua đi nhưng thằng hề Pennywise trở lại, kẻ gây nỗi kinh hoàng trong phần một, truy lùng và đeo bám các nhân vật một lần nữa.

So với phần đầu tiên, “It: Chapter Two” có phần bạo lực hơn và mang tính sát thương cao hơn khi những chấn thương tinh thần từ quá khứ quay về, khiến cả nhân vật trong phim và khán giả xem phim đều sợ hãi.


Khi ra mắt, bộ phim thu về $473 triệu, trở thành tác phẩm đứng thứ hai được chuyển thể từ các tiểu thuyết của Stephen King có doanh thu cao nhất từ trước đến nay.

Hình ảnh chú bé mặc áo mưa vàng cầm trên tay bong bóng bay màu đỏ không thể phai mờ trong tâm trí người xem khi xem “It: Chapter One.” (Hình: New Line Cinema)

It: Chapter One (năm 2017 thu $702 triệu)

Hình ảnh cậu bé mặc áo mưa màu vàng cầm trên tay chiếc bong bóng bay màu đỏ có thể được xem là biểu tượng nhân vật nổi tiếng của Stephen King trong tác phẩm “It: Chapter One” do đạo diễn Andy Muschietti thực hiện vào năm 2017, kể về một thế lực quỷ ám khủng khiếp chuyên gặm nhấm nỗi sợ của trẻ em để sinh tồn.

Bộ phim lấy bối cảnh ở thành phố Derry, Maine, nơi mà các trẻ em bị mất tích và bắt cóc một cách bí ẩn. Cậu bé Bill Denbrough, dũng cảm cùng với các người bạn của mình, tự tìm cách đi kiếm cậu em trai Georgie bị bắt cóc, và phát hiện ra sự thật kinh hoàng về chú hề Pennywise.

Đảm nhiệm vai Pennywise là tài tử Bill Skarsgard với tạo hình gây ớn lạnh và ám ảnh mỗi khi nhân vật xuất hiện. Chú hề Pennywise được tái hiện chân thật như trong chính mô tả dưới ngòi bút của Stephen King trong cuốn tiểu thuyết, chắc chắn không làm phụ lòng người hâm mộ văn chương của nhà văn sinh năm 1947.

“It: Chapter One” không chỉ là bộ phim có doanh thu cao nhất của Stephen King khi thu về $702 triệu mà còn là tác phẩm kinh dị xếp hạng Rated R có doanh thu cao nhất từng được thực hiện. (Nhất Anh) [qd]